پله ها

پله ها

تعریف پله

وسیله ارتباطی بین دو سطح مختلف را پله می نامند.پله ، واحدی است مشخص با مقیاس انسانی ( قدم باریک انسان ) که با تکرار این واحد ، ارتباط بین ارتفاعات مختلف برقرار می شود.

در تجربه عملی به این نتیجه رسیده اند که طول قدم باریک یک انسان در سطح مسطح حدود 62 تا 64 سانتی متر می باشد. یعنی اگر روی سطح افقی حرکت نمائیم ، هر دفعه که قدم بر می داریم ، می توانیم به اندازه 62 تا 64 سانتی متر پیشروی کنیم.

ولی برای بالا رفتن از یک پله ، مجبوریم پا را تقریبا به اندازه ارتفاع یک پله به طور عمودی بلند کنیم و چون این مقدار ، جزء پیشروی محسوب نمی شود. بنابراین می توان گفت :

62 تا 64 سانتی متر مساوی است با مقداری که پا به طور عمودی بلند می شود بعلاوه ارتفاع پله بعلاوه کف پا . در نتیجه فمول تجربی پله ها بصورت زیر خواهد بود:

62 تا 64 سانتی متر=+2

با توجه به این که میزان تغییرات ارتفاع هر پله بین 12 تا 30 سانتی متر است و با در نظر گرفتن فرمول فوق ، جدول زیر چنین بدست می آید. 

 

چند تذکر

اگر ارتفاع پله با کف پله ، نسبت مستقیم داشته باشد ، یعنی با ازدیاد یا کم شدن یکی ، دیگری زیاد و کم می شود ( با در نظر گرفتن قدم معمولی 64 سانتی متر ) دو حالت پیش می آید:

1- اگر با ازدیاد ارتفاع پله ، کف پله زیاد شود ، در این صورت شخصی که پله را صعود یا نزول می کند ، مجبور است روی کف پله مقداری راه برود.

2- اگر با کم شدن ارتفاع پله ، کف پله کاهش پیدا کند ، در موقع بالا رفتن ، پای شخص به پله بعدی برخورد خواهد کرد و در موقع پایین آمدن چون کف پله کاهش پیدا کرده ، امکان لغزیدن هست.

نویسنده:ابوطالب آقایی www.tarrahifazayesabz.blogfa.com

تراس ها

تراس ها

به طور کلی تراس عبارت است از قطعه یا فضایی است که با دیگر قطعات و فضای اطراف ، اختلاف ارتفاع داشته و شاید به گونه ای باشد که از آن قطعه ، قطعات دیگر را بتوان به خوبی نظاره کرد. (به عنوان مثال باغ های معلق بابل ، خود یکی از پدیده های واقعی احداث تراس بوده است.) گاهی تمام سطح تراس پوشیده از گیاه و درختان مختلف می باشد. هدف از احداث تراس معمولا به منظور ایجاد فضایی در جلوی ساختمان و محل استراحت است ، یا محلی که بتوان از آنجا مناظر محیط را مشاهده نمود.

در قرن هجدهم، احداث تراس ، محلی برای قدم زدن ، نشستن و زندگی کردن در تابستان بوده است. در مناطق  سردسیر کاربرد تراس به معنای خاص خود کمتر مورد توجه است. ولی در مناطق گرمسیر یکی از ضروریات ساختمان های معمولی و مجلل می باشد. در اروپا مخصوصا در مناطقی که هوا نسبتا سرد دارند ، تراس به منظور فضایی است که بتوانند برای مدتی در فضای باز زندگی کنند و با افزودن انواع چراغ های زیبا ، میز و صندلی های طراحی شده ، گسترش جالبی به محیط زندگی خانه بدهند. فضای تراس را می توان با انواع مصالح ساختمانی ( گران قیمت یا ارزان قیمت ) و طرح های مختلف ، سنگ فرش نمود. زیبایی این گونه زمینه سازی ها گاهی همراه با نصب مجسمه یا گلدان های گل ، تکمیل می شود. در برخی از طرحهای ژاپنی ، از سنگ ریزه های دریایی برای طراحی زمینه تراس استفاده و به اشکال مختلف طراحی می کنند.

در سیر تکاملی تاریخ ، ارتباط فضای بیرون یا باغ به داخل ساختمان ، نمونه های بسیار جالبی و تاریخی وجود دارد که می تواند گویای اهمیت این مطلب باشد. به عنوان مثال تراس یا ایوان های قصرالحمرا ، مدلل این مدعا می باشد. در تراس برای حفظ زیبایی و ارتباط بیشتر با محیط ، قطعات یا قسمت هایی را برای گلکاری ، کاشت گیاهان فصلی و دائمی ، تخصیص می دهند و آمیختگی های خاصی از سنگ فرش و گیاه پدید می آورند . گاهی تراس ها را با انواع مصالح ساختمانی بصورت سرپوشیده توسط گیاهان رونده احداث می کنند ، و تحت عنوان باغ های تراسی سرپوشیده می نامند. عمدتا بایستی گفته شود ، هدف از روف گاردن ( تراس سر پوشیده ) ، نزدیکی بیشتر به طبیعت و محیط می باشد. به قول یکی از نویسندگان انگلیسی اگر روف گاردن به نحو مناسب ، مطلوب طراحی و هم چنین گیاهان مناسبی برای آن انتخاب شود می توان در طول تابستان یک فستیوال دراز مدت از رنگهای مختلف پدید آورد. در مناطقی که شرایط بیرونی برای حفظ گیاهان روف گاردن وجود ندارد ، از دیواره های شیشه ای و یا چوب های خیزران و ... در اطراف تراس استفاده می کنند. ضمنا گیاهانی از قبیل پاپیتال (همیشه سبز) برای آراستن روف گاردن مناسب می باشد.

در فضای این گونه تراس ها انواع گیاهان زینتی را در گلدان و یا جعبه های بزرگ نگهداری  کرد و هم چنین توسط شبدر سه برگ ، می توان پرچین زیبایی را پدید آورد. در احداث این گونه باغ های تراسی سرپوشیده ، 2 نکته اساسی را بایستی همیشه در نظر داشت. یکی ایجاد زهکش و برای جعبه ها و یا فضای مورد کاشت و دیگری احتمالا وزنی که پدید می آید ، مهندس ساختمان بایستی به آن توجه نماید. معمولا برای هر هشت متر مربع ، وزنی برابر با صد و هشتاد کیلو گرم در نظر می گیرند. تنها مساله زهکشی مربوط به گلدان ها و جعبه های گل نیست ، بلکه برای خروج آب باران و ... می باشد. برخی بر این عقیده اند که یک روف گاردن در حقیقت یک مزرعه کوچک ایده آل است و هرگز نبایستی فکر نمود که روف گاردن سالیان دراز به یک شکل و طرح می تواند باقی بماند.   

نویسنده:ابوطالب آقایی www.tarrahifazayesabz.blogfa.com

داربست ها یا پرگولا

داربست ها یا پرگولا

در طول تاریخ ، احداث این گونه سایه بان ها ، بسیار متداول و مرسوم بوده ، شاید گاهی مفهوم لغت به گونه ای باشد که در خواننده بتواند تصوری از ستون های مرمرین (روی آنها به فواصل مختلف سرپوش هایی از مصالح مختلف همراه با پیچش و پوشش گیاهان زینتی ) را پدید آورد. ولی به طور کلی این سایه بان ها به منظور ایجاد زیبایی و فضایی نیم سایه ، در روی قسمتی از تراس ها ، کنار دیوار ، بر روی راهروهای بریک که یک طرف آن دیوار می باشد، احداث می گردد. طراحان در نیم قرن گذشته به احداث داربست کمتر توجه نموده اند. ولی امروزه در معماری باغ ، پارک ها و منازل با فضای بزرگ ، کاربرد آن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. قبل از احداث پرگولا ، بایستبی به سبک و فرم ساختمان کاملا توجه داشت ، تا هماهنگی آن با تمام خصوصیات ساختمان و باغ برقرار باشد.

کاربرد مصالح ساختمانی در شکل و زیبایی اولیه داربست بسیار موثر است . همچنین در انتخاب گیاهان به عنوان پوشش بایستی دقت شود و مناسب است بیشتر از گیاهان رونده مانند رزرونده ، کلماتیس ، گلیسین و ... استفاده کرد. طول و عرض داربست بر حسب موقعیت محل احداث ، متغیی می باشد.

شاید داربست ها را بتوان در اشکال و گونه های دیگری به عنوان آرک ، با فواصلی در خیابان های باریک ، با مصالح مختلف ایجاد نمود. آرک بیشتر در پارک ها یا منزلی که فاصله درب ورودی و ساختمان زیاد است یا درب ورودی توسط خیابان طویلی با ساختمان ارتباط پیدا می کند، کاربرد دارد.

 

اصولا در خیابان های طویل ، کاربرد تعدادی از آرک ها ( طاق نماهای چوبی یا فلزی ) با عرض های مختلف در فواصل متفاوت ضروری می باشد. در کنار و اطراف پایه آرک ، گیاهان رونده و پیچنده ای که دارای گل های زیبا می باشد، کاشته می شوند و طاق نصرت هایی همانند تونل از گل و گیاه پدید می آورند. 

نویسنده:ابوطالب آقایی www.tarrahifazayesabz.blogfa.com

آلاچیق ها

آلاچیق ها 

تعریف آلاچیق

در پارکهای عمومی ، فضاهای بزرگ و … اطاقکهایی که کاملا با مصالح ساختمانی بنای منازل متفاوت می باشد ، ساخته می شود که نقش آنها نوعی سایه بان و یا استراحت گاهی موقتی برای عابرین است. 

 

معمولا در ساختمان این گونه اطاقک ها (آلاچیق) ، نکاتی را که از نظر چشم انداز و برخورداری از زیبایی منطقه ضروری می باشد ، مورد توجه قرار می دهند.گاهی در میان یا کنار این گونه آلاچیق ها ، حوضچه های کوچکی احداث یا در وسط آن از درختان پا بلندکه بتوان در بالای آن چتری به منظور ایجاد سایه و تنوع در یکنواختی ایجاد نماید ، غرس می کنند.معمولا محل نصب یا برپا داشتن آلاچیق ها یک فرمول مشخص و کاملا نثبیت شده ای ندارد.گاهی آلاچیق ها را کنار استخرهای بزرگ ، آب نماها یا بر فراز بلندی در باغ ، در میان توده ای از درختان که حالت جنگلی دارند ، بنا می کنند.به طور کلی تاریخچه احداث آلاچیقبه طور مستند در آثار باقی مانده ، چندان مشخص نیست. ولی از اوائل قرن هفدهم ، کم و بیش در برخی از باغات و قصر ها ، اطاقکی را دور از محل ساختمان به عنوان نشتن گاه میان روز و یا خلوت گاه می ساخته اند و برای تزئین داخلی یا خارجی آن از گلدان های گل استفاده می شده است.به عنوان مثال آلاچیق معروف باغ نیمانس در ساسکس انگلستان به سبک ایتالیایی همراه با ستون ها یا آلاچیق هایی به سبک کیوکس های شرقی در باغ سزین کوت در گوسیسترشیر کنار زمین بازی تنیس است. شکل و محل تعبیه آلاچیق ، بستگی به موقعیت زمین ، سلیقه طراح و شناخت چگونگی هم آهنگی با یکدیگر عوامل موجود را در باغ دارد.

در شمال ایران آلاچیق ها بیشتر در باغات چای و میوه ، به اشکال مختلف با مصالح ساختمانی متنوع از قبیل : چوب ، بقایای ساقه های برنج و گندم ، هنوز هم مرسوم است . در برخی دیگر از نقاط ایران این گونه آلاچیق ها علاوه بر ویژگی خاص خود ، به عنوان انبار های موقت یا استراحت گاه نیم روز ، مورد استفاده قرار می گیرند. مصالح ساختمانی که در آلاچیق های روستایی ایران بکار می رود ، بسیار ابتدائی و از مصالح ارزان قیمت می باشد. 

  

چگونگی طراحی یک آلاچیق

برای احداث داربست ، آلاچیق و دیگر فرم هایی که بتواند در نقش سایه انداز را داشته باشند ، از انواع مصالح ساختمانی استفاده می شود. ولی همان گونه که قبلا توضیح داده شد ، آلاچیق ها علاوه بر سرپناه و سایه انداز بایستی به نحوی نقش پناهگاه را نیز داشته باشد.بنابراین پی یا پایه های آلاچیق را تا ارتفاع نیم متر با سنگ ، آجر یا بتون بالا آورده و در روی آنها به آنواع و اشکال مختلف ، دیواره و طاق را با مصالحی از قبیل آهن گرد یا تسمه ای ، نبشی و چوب خراطی شده یا طبیعی به ارتفاع حداکثر دو و نیم متر بنا می کنند. نقشه ساختمانی آلاچیق را بصورت چند ضلعی منظم ، مربع ، دایره یا مستطیل و … با طاق گنبدی یا ساده ترین آن به طور مسطح طراحی کرده و می سازند. دیواره های آلاچیق توسط گیاهانی ( رونده یا پیچنده ) به منظور ایجاد سایه ، محصور می شوند.لذا در فواصل معینی از ستون ها یا پایه های آلاچیق ، گیاهانی سریع الرشد کاشته می شود.گاهی به جای گیاهان زینتی از برخی در ختان میوه ماننده مو و یا درختانی که بتوان به آنها فرم داد ، کاشته می شوند. در داخل آلاچیق ، می توان از میز و صندلی های چوبی ( که امکان دارد این چوب ها به اشکال طبیعی تزئین شود) ، سنگی یا سکوبندی (چوبی ، بتونی ، آجری ، سنگی ) استفاده کرد. معمولا کف آلاچیق را از آجر ، سرامیک ، بتون ، شن های رنگی یا ساده و … همانند آنواع دال های خیابان ها ، مفروش می نمایند . دور تا دور آلاچیق را  با عرض حدود یک متر ، با انواع مصالح ساختمانی و تزئیناتی که هماهنگ با طرح عمومی باغ یا پارک می باشد ، مفروش می کنند.

نویسنده : ابوطالب آقائیwww.tarrahifazayesabz.blogfa.com

کاربرد و انواع نرده ها در فضای سبز

کاربرد و انواع نرده ها در فضای سبز

کاربرد نرده در آغاز ، به منظور وسیله حفاظت ساختمان ، باغ و پارک و ... بوده، ولی امروزه علاوه بر نقش حفاظتی جنبه تزئینی نیز دارد. طبیعی است بر حسب نوع جنس و کاربرد آن ، متخصصین طراحی، انواع و اشکال متنوعی را در این زمینه ارائه و توصیه کرده اند که بر حسب کاربرد به چند دسته طبقه بندی می شوند: 

1- نرده های آهنی و توری

نرده های آهنی ، برحسب ذوق و سلیقه سازندگان به اشکال مختلف و طرحهای متنوع ، برای علاقه مندان تهیه و ارائه شده است . این گونه نرده ها ممکن است به طور مستقل با سطح زمین در ارتباط بوده ، طول و ارتفاع آنها متغییر می باشد. همچنین بر حسب سلیقه های خاص فردی ، نرده های آهنی بر روی دیواره های کوتاه، توسط ستون هایی به یکدیگر متصل می گردند و دیواره حفاظتی را پدید می آورند. در کنار این گونه نرده ها ، می توان از برخی گیاهان رونده یا گیاهان مربوط به پرچین ، جهت تزئین استفاده نمود. 

 

2- نرده های چوبی

با وجود آن که عمر و دوام چوب در این مورد بسیار کم  و محدود است ، لذا امروزه کاربرد آن بسیار می باشد. این گونه دیواره ها در بیرون ساختمان به منظور دیواره حفاظتی همراه با پوشش گیاهی جهت زیبایی مرسوم است و به اشکال مختلف و متنوع ساخته می شوند. دیواره های مزبور ، گاهی از شاخه های درختان به صورت طبیعی یا کاملا خراطی شده ، مورد استفاده قرار می گیرند . دیواره های چوبی علاوه بر نقش حفاظتی ، در داخل باغ و پارک به صورت پاراوان یا دیواره های منقطع برای گیاهان رونده در نزدیک دیوار ساختمان یا در وسط چمن بکار می رود. 

 

3- نرده های تزئینی فایبر گلاس

امروزه با پیشرفت صنعت پتروشیمی ، برخی از متخصصین با رنگ ها و صور مختلف ، نرده هایی با طول و عرض مناسب در کارخانجات تهیه و در دسترس علاقه مندان قرار می دهند.

نویسنده:ابوطالب آقائیwww.tarrahifazayesabz.blogfa.com

انواع دیواره های مورد استفاده در فضای سبز

انواع دیواره های مورد استفاده در فضای سبز

در یک باغ ، برای ایجاد تنوع بیشتر در چشم انداز ، مخصوصا در زمین های ناهموار و شیب دار ، از یک سلسله کارهای ساختمانی استفاده می شود. مانند : دیوار ه های کوتاه ، دیواره های بلند و سلسله ای.

احداث اینگونه دیواره ها علاوه بر زیبایی ، از فرسایش خاک مخصوصا در شیب های تند ، جلوگیری کرده و یا به منظور بادگیر استفاده می شوند. دیواره ها ممکن است متداوم یا منقطع و در سطح آنها می توان گلکاری نمود.

 

انواع دیواره ها

1- احداث دیواره با سنگ بدون ملات ( سنگ لایه ای ) یا با ملات

اینگونه دیواره ها از روی هم چیدن تخته سنگ های متعدد در یک بریدگی پدید می آید . معمولا این تیپ دیواره ها ابتدائی ترین فرم ساختمانی است که جزء ساختمان های اولیه ،  انسان می شناسد.

2- دیواره ساخته شده با مصالح ساختمانی

این نوع طرح بسیار فراوان است و در بین سنگ ها و آجرها از پوشش اتصالی (ملات) استفاده می کنند.

3- احداث دیواره های ساختمانی با پوششی از گل

در حقیقت اینگونه دیواره ها می توانند یکی از دو فرم ذکر ده در بالا باشند. بطوری که گلکاری یا کاشت گیاهان رونده با افزایش خاک و کود در فواصل و لابه لای سنگ ها میسر گردد. امروزه برای ایجاد شکل طبیعی یا وحشی در باغ یا به عبارت دیگر انتقال طرح های طبیعی با مقیاس کوچک تر ، از این گونه دیواره های سنگی بدون ملات همراه با گیاهان کاشته شده استفاده می شود.

4- دیواره های چوبی

در برخی از شیب ها با بکار بردن قطعات چوبی یا بامبو (از تنه و شاخه های طبیعی درختان و نی ) که قسمتی از آن را در خاک فرو می برند (قطر آنها نیز تقریبا باریک می باشد ) ، می توان به زمین شکل داد و انواع دیواره ها و یا تراس بندی ها را پدید آورد. ارتفاع این گونه دیواره ها بر حسب شیب زمین یا نوع گیاه مورد نظر ، متغییر می باشد.

 

انواع دیواره ها بر حسب مصالح ساختمانی

1- دیواره های سنگی

برای احداث اینگونه دیواره ها ، لازم است ابتدا از قطعات بزرگ سنگ و به تدریج که ارتفاع دیواره بالا می آید ، از قطهع سنگ های کوچک تر استفاده کنیم . گاهی دیواره ها دارای شیب بسیار ملایمی است که می تواند بر حسب شیب زمین تعداد آنها متفاوت و متغییر باشد.برای احداث دیواره های شیب دار ، گاهی تنوع همانند پله در فرم دیواره ایجاد می کنند. سنگهایی که به منظور احداث دیواره ها بکار می روند ، ممکن است کاملا فرم داده شده یا به شکل طبیعی باشد. بر حسب موقعیت زمین ، می توان دیواره ها را با ارتفاع های مختلف ، صاف و منطبق احداث نمود.

2- دیواره های بتونی

ساختن دیواره های بتونی جالب نمی باشد. ولی می توان با بکار بردن سنگ (در داخل آنها به منظور تولید برجستگی )یا حفره هایی در آن ایجاد نمود که در داخل آنها خاک باغبانی ریخته و با کاشت انواع گیاهانی که در لایه های تخته سنگ ها رشد می کنند ، تزئین کرد.

3- دیواره های سفالی

در این مورد از قطعات سفلی مسطح برای ساختن دیواره های تزئینی به اندازه های کوچک استفاده می شود که بسیار جالب توجه بوده و بین قطعات هر قشر سفال ، یک ملات ضخیم گذاشته می شود.

4- دیواره های آجری و موزائیکی

مصالح ساختمانی در اینگونه دیواره ها ، شامل انواع آجرها به اشکال مختلف و ابعاد متغییر می باشد . گاهی در لابلای این گونه دیواره ها گیاهان رونده یا گیاهان چسبنده کاشته می شود.

5- دیواره های سبز یا پرچین

دیواره هایی که از گیاهان همیشه سبز ایجاد می شوند ، پرچین نامیده و بر حسب نوع گیاه و منظور خاص ، دارای ارتفاع مختلف می باشند. پرچین بیشتر در اطراف منازل ییلاقی یا پارک ها ویا ... به عنوان دیواره همیشه سبز کاربرد دارد.در پاره ای موارد ، پرچین به طور منقطع یا سرتاسری در کنار نرده ها به عنوان دیواره همیشه سبز حفاظتی به کار می رود.

تعدادی از گیاهانی که به عنوان پرچین یا دیواره سبز کاربرد دارند

1- اسپیره سفید یا گل عروس	2- اسپیره پُرپر	3- اسپیره سرخ	4- اسپیره رعنا	5- اسپیره سرخ ابلق
6- برگ نو برگ درشت	7- برگ نو معمولی	8- برگ نو ابلق طلایی	9- شمشاد رسمی	10- شمشاد ابلق سفید
11- شمشاد ابلق زرد	12- شمشاد نعنایی	13- شمشاد اناری	14- سرو تبری (نوش)	15- سرو خمره ای
16- تمشک	17- زرشک برگ قرمز	18- پیرو کانتا	19- دوتزیا

 نویسنده :ابوطالب آقائیwww.tarrahifazayesabz.blogfa.com

بام سبز باغی روی پشت بام

بام های سبز، باغ هایی که به جای سطح زمین در پشت بام خانه ها ساخته می شوند، امروزه در بیشتر شهرهای پیشرفته و پرجمعیت دنیا که به علت افزایش ساخت و ساز و کاهش سطح زمین با کمبود فضا مواجه می شوند، جایگزین فضای سبز شهری یا همان پارک ها شده اند .

اما این فناوری سبز و هنر معماری نوین در ایران که سرانه فضای سبز آن از حد متوسط نیز پایین تر است به علت ناآگاهی و شناخت نداشتن مردم و بی توجهی مسوولان همچنان ناشناخته و مهجور مانده است.
پرداختن به این فناوری می تواند از بزرگترین تحولات مثبت زیست محیطی در شهرها محسوب شود. بام های سبز(Green Roof) ، فضاهای سبزی هستند که به واسطه افزودن لایه هایی که قابلیت رشد و نمو گیاهان را دارند بر فراز پشت بام خانه ها ایجاد می شوند.

ساخت بام سبز قدمت بسیار طولانی دارد و به قرن های 7 و 8 پیش از میلاد مسیح بازمی گردد. تمدن های آسیایی پدید آمده در کنار رود دجله و فرات جزو اولین گروه هایی بودند که این هنر را به وجود آوردند که معروف ترین آنها باغ های معلق بابل کهن است. پس از آن ، بام های سبز به صورت پراکنده برای هزاران سال در مناطقی از اسکاندیناوی ، کردستان ، ایران ، ترکیه و عراق به نحوی برجسته ساخته می شدند.
ترکیب گل و خاک که به عنوان مصالح سنتی ساختمان سازی برای تشکیل سقف در این مناطق به کار برده می شد معمولا حاوی دانه های علف و گیاهان خودرویی بود که پس از استقرار خشت ها در پشت بام خانه ها، رویش یافته و بستری سبز و دلنشین پدید می آورد. این هنر کم کم با کاشت انواع گیاهان زینتی و تلفیق معماری و روش های ساختمان سازی گسترش پیدا کرده و امروزه به صورت یک فناوری نوین در بسیاری از شهرهای اروپا، امریکا و برخی شهرهای آسیایی بخصوص آلمان و سنگاپور به عنوان مکانیسمی برای روح بخشی به ساختمان ، افزایش سرانه فضای سبز شهری و حفظ هزینه های بلندمدت بناها محسوب می شود.

اگرچه واژه بام و دیوار سبز در ایران واژه ای ناآشنا برای بسیاری از مردم است و حتی بسیاری از متخصصان اطلاع و دید درستی از آن ندارند، اما برای دیدگان ، مناظری ناآشنا نیستند. پوشش خزه ، گلسنگ ، انواع گیاهان علفی و... در ساختمان های مناطق مختلف کشور بخصوص آذربایجان و خطه مرطوب و سرسبز گیلان و مازندران و بام های خانه های کوهستانی و روستاها مشاهده می شود. نمونه بسیار بارز آن هم بام های سبز خانه های روستای ماسوله است که باغچه هایی را بر بام خانه های پایین تر که حیاط خانه های بالاتر هستند، تشکیل می دهد.
البته گاهی گزارش هایی جسته و گریخته از افرادی خوش ذوق که پوشش گیاهی زیبایی بر ایوان و پشت بام خانه هایشان ساخته اند در رسانه ها به چشم می خورد و برخی ساختمان های جدید و گران قیمت شهر تهران نیز مبادرت به احداث بام های سبز روی بام های خود کرده اند که هدف عمده آنها صرفا زیباسازی و تشکیل فضایی متفاوت بر این بناهاست ؛ اما نمونه های اشاره شده تنها بخش کوچکی از ارزش و کاربرد این فناوری زیست محیطی است که در کلانشهرها بخصوص تهران از آن غفلت شده است.
با توجه به استانداردهای بین المللی ، توزیع سرانه فضای سبز شهری ، ناچیز بودن مساحت فضای سبز تهران که به طور نامناسب در سطح شهر توزیع شده ، مشاهده می شود که با توجه به جمعیت موجود در تهران فقط یک نهم فضای سبز شهری لازم در داخل محدوده در اختیار شهروندان تهرانی است که خود این مقدار نیز دارای پراکندگی مناسبی نیست.
کمبود فضای سبز از یک طرف و گسترش روز افزون شهرنشینی و بالطبع رشد عمودی ساختمان ها از طرف دیگر موجب شده است نیازهای روحی و جسمی شهروندان به طبیعت و فضای سبز و کارکرد مهم آنها در زندگی شهری به دست فراموشی سپرده شود.
دکتر سید علی جوزی ، متخصص و طراح محیط زیست در این باره می گوید: در حال حاضر 2 درصد مساحت خشکی های کره زمین را شهرها تشکیل می دهند و شهرنشین ها از سه چهارم منابع طبیعی استفاده می کنند که با گسترش شهرنشینی و کاهش منابع ، استاندارد فضای سبز مورد نیاز برای هر شهروند 20 متر مربع در نظر گرفته می شود که این مقدار از طریق احداث کمربندهای سبزشهری ، پارک ها، فضاهای حاشیه بزرگراه ها قابل جبران است ، اما به دلیل ارزش افزوده بالای زمین در کشور ما و رشد عمودی شهرها و آپارتمان نشینی ، فضای سبز شهری کمتر ایجاد می شود؛ بنابراین استفاده از فناوری بام سبز که از تکنیک های پیشرفته فضای سبز است با وجود مشکلات به کارگیری و ساخت واحدهای گیاهی ، پارک ها و باغ های مصنوعی از جهات بسیاری مقرون به صرفه بوده و می تواند جایگزین مناسبی برای پارک های شهری باشد.
وی با اشاره به مزایای احداث باغ سبز در بام خانه ها می افزاید: البته منظور از ایجاد باغ سبز صرفا کاشت گیاهان در بستری از خاک موردنظر نیست و باغ های گلدانی نیز می توانند برای این منظور استفاده شوند که در این صورت جزو سرانه فضای سبز محسوب نخواهند شد؛ اما کاشت گیاهان در بستر خاکی که موضوع بام سبز است موجب دوام و کاربرد بیشتر این فضاها می شود. آنچه درباره بام سبز مهم بوده و آن را از دیگر سطوح متمایز می کند، صرفه جویی در مصرف انرژی و سوخت و ساز در ساختمان هاست که براساس مبحث 19 آیین نامه ایجاد ساختمان و مسکن در خصوص صرفه جویی در مصرف انرژی ، ایجاد بام های سبز از این نظر در روزهای گرم در شهرهای خشک و نیمه خشک همانند تهران می تواند در تهویه مناسب و خنک تر شدن محیط شهری موثر باشد.
این فضاها ضمن ایجاد زیبایی منظر در محیط با ایجاد فون و فلور مناسب برای رشد انواع حشرات ، موجب جذب پرندگان به سطح بام ها و تخم گذاری در آنها شده و در نتیجه جزایر حیات وحش کوچکی در پشت بام خانه ها می سازند.کنترل و کاهش روان آب ناشی از بارندگی ، کاهش آلودگی هوا با فیلتر کردن ذرات معلق هوایی از طریق ساقه و برگ گیاهان ، حفاظت در مقابل آتش سوزی در ساختمان ، تقلیل آلودگی صوتی به میزان 40 دسی بل و... از دیگر مزیت های تکنیک بام سبز به شمار می آید. ویژگی های بام سبز شهری

توسعه فضای سبز بام ها باید براساس نگرش صحیح به نیازهای زیست محیطی و اجتماعی شهر و نیز امکانات و قابلیت های شهری صورت بگیرد؛ هر چند این فضاها جزو فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی به حساب می آیند، ولی در بازدهی اکولوژیکی فضای سبز نقش موثری دارند. آنچه در اینجا موردنظر است ، شناخت گونه های گیاهان بومی سازگار با شرایط اقلیمی ، میزان آب و خاک مورد نیاز و چگونگی ایجاد بستری مناسب برای رویش گیاهان در پشت بام خانه هاست.
در این تکنیک ، گیاهان شناسایی شده و مناسب در بستر یا سوبسترایی ویژه با ترکیبی از مواد معدنی و آلی کاشته می شوند. ترکیب گیاه با سوبسترا طوری انتخاب می شود که احتیاج چندانی به آبیاری جز در شرایط خشکسالی نداشته باشد. ضمن این که یک لایه زهکش در زیر بستر قرار می گیرد تا ساختمان از خطرات دوگانه نفوذ ریشه گیاهان و تراوش آب به بنا از سقف محفوظ بماند.شقایق ابری نیا، کارشناس و طراح منظر درباره ملاحظات ساختاری بنا در ایجاد بام سبز می گوید: بام های سبز 2 نوع هستند:
بام سبز گسترده و متمرکز. بام های سبز گسترده اصولا سبک وزن هستند و معمولا ساختارهای مدون بام تحمل بار آنها را دارند. بام سبز گسترده سبک با عمق سوبسترایی بین 5 - 15 سانتی متر، وزن بام را بین 70 - 170 کیلوگرم افزایش می دهد؛ ولی بام های متمرکز مستلزم توان و مقاومت بیشتر بام در برابر بارشان هستند، به طوری که باری به اندازه 290 تا 970 کیلوگرم را بر بام تحمیل می کنند. انتخاب یک سیستم مناسب فضای سبز روی بام کاملا وابسته به توان تحمل بار توسط بام بنای زیرین است.
زمانی که قرار است در ساختمان جدید این بخش را طراحی کنیم مشکل زیادی نیست ؛ چراکه سیستم های پشتیبانی کننده در مرحله طراحی در ساختار بام لحاظ می شوند، ولی در مورد ساختمان های ساخته شده مالک بنا می تواند برای ارتقای ساختار و مقاومت بنا برای ایجاد بام سبز با مهندسان معمار و طراحان مشورت کند. گیاهانی که برای محیط زیست روی پشت بام گزینش می شوند باید متناسب با اقلیم هر منطقه بوده و قادر به مقابله با یخبندان های شدید، سرمای باد، خشکی هوا، رشد و گل دهی مثبت باشند.
دکتر سیدعلی جوزی درباره راهکارهای عملی برای پیشبرد این هدف معتقد است: در برنامه چهارم توسعه محوری به نام دولت سبز تعیین شده که بحث صرفه جویی انرژی ، استفاده کمتر از کاغذ، ایجاد فرهنگ زیست محیطی و غیره در آن مطرح شده است ؛ البته این امر در شهرداری با ایجاد دفتر محیط زیست و توسعه پایدار در حال پیگیری است که پرداختن به این مساله در کنار دیگر فعالیت ها، زمینه رسیدن به اهداف دولت سبز را فراهم می کند.
از این رو ایجاد فرهنگ سازی از طریق اطلاع رسانی ، راه اندازی دفاتر مشاوره برای ارائه کارشناس به معماران و طراحان ساختمان و شهروندان علاقه مند، استفاده از ابزارهای تشویقی مانند بخشودگی عوارض سالانه نوسازی برای انبوه سازان در صورت ساخت بام های سبز و حمایت از سازندگان این سیستم می تواند در احیای هنر معماری و طراحی فضای سبز بام شهری موثر واقع شود.

سعیده اختیاری

www.tarrahifazayesabz.blogfa.com

عطر گیاهان در فضای سبز

عطر گیاهان در فضای سبز

یکی از موارد کاربرد گیاهان در طراحی، بهره‌گیری از رایحه گل‌ها یا شاخ و برگ گیاهان معطر برای استفاده بیشتر شهروندان و توجه بیشتر آنها به فضای سبز است

بسیاری از گیاهان به دلیل زیبایی که در فرم رنگ شاخ و برگ در فصول مختلف، شکل و رنگ گل‌ها، تنه آنها وجود دارد و نیز به دلیل تولید اکسیژن، کاهش آلودگی، تعدیل دما،‌ تعدیل رطوبت،‌ جذب صدا و جز اینها در محدوده فضای سبز شهرها توسط کارشناسان محیط‌زیست کاشته می‌شوند.

یکی از موارد کاربرد گیاهان در طراحی، بهره‌گیری از رایحه گل‌ها یا شاخ و برگ گیاهان معطر برای استفاده بیشتر شهروندان و توجه بیشتر آنها به فضای سبز است. انسان‌ها می‌توانند از تمامی عناصر موجود در پارک‌ها مثل مناظر زیبا،‌ صدای آب، پرندگان و حرکت باد بین شاخ و برگ درختان و عطر دل‌انگیز گیاهان معطر استفاده کنند.

در این میان تنها مشاهده مناظر زیبا به تنهایی تاثیر مثبتی در روحیه فرد می‌گذارد. اما انسانی که از نعمت بینایی محروم است تنها به وسیله حس شنوایی آوای خوش پرندگان، صدای آب و نظایر اینها و بوییدن عطر گیاهان می‌تواند از طبیعت اطراف لذت ببرد. به علاوه وجود این عوامل برای انسان‌های سالم نیز مکمل تاثیرات حاصل از حس بینایی محسوب می‌شود.

بنابراین تقویت این دو عامل در طراحی پارک‌ها ضروری است. در این نوشتار تعدادی از گل‌ها و درختچه‌های معطر که برای کاشت در پارک‌ها مناسب‌اند، معرفی شده‌اند.

گیاهان معطر

گیاهان معطر گیاهانی هستند که برگ، شاخه، گل یا میوه آنها دارای اسانس معطر است. این اسانس متشکل از موادی روغنی است که گیاه برای جلوگیری از تبخیر آب درون خود می‌سازد. این مواد سنگین و معطرند و در گل‌ها، برگ‌ها و ساقه‌ها ذخیره می‌شوند.

عطر گل‌های این گیاهان خود به خود در فضا پراکنده می‌شود و علاوه بر تاثیر روانی مثبت بر انسان‌ها، به جلب پرندگان و حشرات و در نتیجه پراکنش دانه گرده کمک می‌کند و نیز عطر برگ‌های بعضی از این گیاهان مثل «سرو نقره‌ای» و «سدروس» بعد از هرس پخش می‌شود. عطر نمونه دیگری از این گیاهان در اثر لگد کردن یا چیدن و فشردن برگ‌ها نیز عطر آنها احساس می‌شود.

کاربرد گیاهان معطر اینهایند:
کاشت گیاهان معطر در محل تردد عابران بسیار مفید است، زیرا کاشت این گیاهان تنها به دلیل ظاهر زیبای‌شان نیست،‌ بلکه عطر آنهاست که برای انسان‌ها آرامش همراه با شادی و مسرت به وجود می‌آورد. با کاشت این گیاهان در بزرگراه‌ها و میدان‌ها تنها یکی از جنبه‌های طراحی که استفاده از زیبایی گیاهان است در نظر گرفت می‌شود و انسان‌ها از حضور در این فضا احساس آرامش می کنند. بنابراین پارک‌های شهری و جنگلی برای استراحت و پیاده‌روی و نیز برای کاشت این گیاهان نیز مناسب‌اند. گیاهان معطر را می‌توان در پارک‌ها و اطراف بناهایی که از آنها بوی نامطبوع استشمام می شود مانند اطراف قفس حیوانات در پارک‌ها کاشت.

از گیاهان معطر همچنین می‌توان در باغچه‌های کنار پنجره‌ها یا درون گلدان در تراس ساختمان‌های مسکونی، بیمارستان‌ها و رستوران‌ها استفاده کرد. زیرا عطر آنها در شب قوی‌تر است و به درون ساختمان راه پیدا می‌کند. 

تقسیم‌بندی گیاهان معطر
گیاهان معطر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:
الف - گیاهان با برگ‌های معطر شامل درختان، درختچه‌ها و گیاهان علفی و پوششی.
ب - گیاهان با گل‌های معطر که خود به چهار گروه تقسیم می‌شوند، که اینهایند: درختان، درختچه‌ها،‌ گل‌های فصلی و گل‌های پیازی.

گیاهان با برگ‌های معطر
این گروه شامل گیاهان همیشه سبز یا خزان‌کننده است که برگ‌های معطر دارند. برگ‌های تعدادی از آنها بعد از فشردن یا هرس درختچه اسانس معطر ترشح می‌کنند و رایحه اسانس تعدادی از آنها بدون فشردن برگ، به خصوص بعد از آبیاری در فضا می‌پیچد. این گیاهان اینهایند:
برگ بو، مورد، سنتولینا، سوزنی برگان مانند سروها (سرو سیمین و سرو شیراز)، سدر هیمالیا، اسطوخودوس، گل شراب، آویشن، رزماری و بومادران.

گیاهان با گل‌های معطر
این گروه شامل گیاهانی است که در فصل مشخصی از سال گل‌های معطر تولید می‌کنند و عطر آنها در فضای پارک می‌پیچد. این گروه شامل درختان، درختچه‌ها، گل‌های فصلی و گل‌های پیازی است و اینهایند:
طاووسی، گاردنیا، تاتوره، یاسمن، پیچ آبجویی، میخک هندی،‌ نرگس درختی، گل یخ، رز، دافنه، گل شراب، محبوبه شب و پیچ امین‌الدوله.

گل‌های فصلی معطر
این گیاهان نشانه‌های پاییزه یا بهاره‌ای هستند که گل‌های معطر دارند و اکثرا به صورت یک ساله پرورش می‌یابند و در مدت یک تا دو ماه از سال گل دارند و شامل اینهایند:
شب بو مجلسی، شب بو زعفرانی، آلیسوم، گل عنکبوتی، تنباکوی زینتی، مغربی، میخک بوقلمون (ریشو)، قرنفل و شاه‌پسند.

گل‌های پیازی معطر نیز اینهایند:
فریزیا، نرگس شیراز، کلاغک، مریم، سنبل و سوسن.

منبع:پایگاه اطلاع‌رسانی شهرسازی و معماری 

www.tarrahifazayesabz.blogfa.com

پارکهای ملی

پارکهای ملی به عنوان نمونه های برجسته از طبیعت کل کشور و ذخیره گاههای ارزشمند طبیعی محسوب میشوند. بنابراین اعمال مدیریت صحیح و کارآمد مبتنی بر نگاه علمی و کارشناسی (به دور از سلیقه) و بهره گیری از تجربیات کشورهای مجرب علاوه بر ایفای نقش بزرگترین و بهترین سرمایه های ملی طبیعی و ایجاد زمینه های حفاظتی، تحقیقاتی و آموزشی در جهت جذب توریست و کسب درآمدهای ارزی بسیار بالا و شرایط آب وهوایی متغیر که نتیجه آن وجود هزاران گونه گیاهی مرتعی، دارویی، صنعتی و صدها گونه جانوری متنوع که بعضاً منحصر بفرد در سطح جهان بوده اند می باشیم. در یک جمله ایران جهانی است با وسعتی کوچکتر، متاسفانه  و علیرغم داشتن موهبتهای الهی و تمدنی کهن، ملیتی اصیل و مکتبی سالم و سرآمد و کامل تا کنون موفق به بهره‌برداری معقول از منابع موجود نشده ایم.عنایت ریاست محترم سازمان و پیگیری و تلاش مجدانه جناب آقای تهرانی مدیرکل محترم نظارت وبازرسی برای اولین بار در طول تاریخ سازمان متبوع موجب شد تا تعدادی از روسای پارکهای ملی که به واقع و درعمل با مشکلات و مسائل پارکداری مواجه هستند و از این طرق فشارهای زیاد و طاقت فرسای کار به همراه محیط بانان زحمتکش متحمل می شوند برای ارتقاء سطح علمی مدیریتی و تنویر افکار آنان و آشنایی با مدیریت پارکداری در کشور لهستان که دارای 23 پارک ملی بوده و تجربیات خوبی را در امور مزبور دارد اعزام گردند لذا جا دارد از مساعدت این عزیزان تشکر و گزارش بازدید بعمل آمده را بشرح زیر ارائه نماید  :

 کشور لهستان با وسعتی حدود یک پنجم خاک کشور ما تا دو دهه قبل جزو بلوک شرق بوده و در حال حاضر به عضویت اتحادیه اروپا در آمده است. وضعیت توپوگرافی این کشور بیشتر هموار و پوشیده از جنگلهای  پهن‌برگ نم دوست و سوزنی برگ کاج و اراضی تورب زار است. میزان بارندگی و رطوبت میانگین سالانه 600 میلیمتر بوده بطوریکه سطح مناطق جنگلی را دربعضی از فصول سال آب فرا میگیرد. بدلیل یکسان بودن تیپ طبیعی از تنوعات گیاهی و جانوری زیادی برخودار نیستند. در خلال جنگهای جهانی اول و دوم و انقلاب صنعتی و بهره‌برداری بی رویه از جنگلهای اروپا آسیب جدی به منابع طبیعی این کشور وارد شد مع الوصف خیلی زود متوجه موضوع شده و درجهت احیای آن با مدیریت صحیح بر آمدند و امروز با کمترین تنوعات زیستی بیشترین بهره را می برند. کشور لهستان دارای 23 پارک ملی بوده و تعداد 10 میلیون نفر از 36 میلیون توریستی که در سال به این کشور مسافرت می کنند از پارکها بازدید می نمایند. ضمن اینکه 4 میلیون کاربر اینترنتی نیز هرساله از سایتهای اختصاصی این پارکها بهره برداری می کنند. بیشتر توریستهای پارکها را جوانان و دوستداران طبیعت تشکیل می دهند. برای هر بازدید کننده در زون توسعه پارکهای ملی و در هر هکتار 3 تا8 متر مربع و برای هر 6 نفر محقق همان مقدار جاده در نظ  گرفته می شود. مسیرهای بازدید عمدتاً جاده های پیاده رو و دوچرخه رو و مشابه جاده های مالرو مناطق کشورمان است با این تفاوت که همه مسیرها دارای تابلوهای راهنمای مناسب و شکیل هستند.

 امور زیست محیطی در این کشور بعهده وزارت محیط زیست بوده و کلمه حفاظت بدلیل بالا رفتن سطح اطلاعات زیست محیطی مردم و همچنین همکاری آنان در تمیز نگه داشتن محیط برای زندگی از عنوان این وزارتخانه حذف شده است.

    حفاظت از بیومها و زیستگاهها در شرایط مساعد این کشور و بالا بودن اطلاعات زیست محیطی و ساماندهی دامداری و کشاورزی بصورت کاملاً مکانیزه و توسعه شهرها و روستاها براساس طرح جامع و پیش بینی شده 20 ساله و چشیدن مزه اقتصادی جذب توریست تقریباً به تعداد جمعیت کشور در هر سال، و کسب درآمد ارزی زیاد از این طریق درحد استاندارد جهانی بوده و تخلفاتی مانند دام، شکار و صید، تصرف اراضی، ریختن زباله و فاضلاب دیگر معنایی ندارد. بعنوان مثال در طول مدت سفر کوچکترین زباله نه تنها در سطح پارکهای ملی  بلکه در سطح روستاها و شهرها نیز مشاهده نشد. از طرفی وجود انجمنهای قوی و مقتدر مردمی محیط زیست و صندوقهای تعاونی تشکلها دلیل بر حمایت محیط زیست بوده است.

    روز جهانی کنوانسیون رامسر را تمام مردم لهستان جشن می گیرند و اعتقاد دارند تالاب انزلی ضامن بقای 8 تالاب بین المللی موجود در این کشور می باشد. در طول مدت اقامت در کشور لهستان از 4 پارک ملی این کشور بنامهای Bialowieski  Wigierski  Biebrzanski  Kampinoski  بازدید بعمل آمد که خلاصه نتایح آن به شرح زیر می باشد :

1- شرایط ایجاد پارک ملی :

   مساحت پارکها نباید کمتر از 10 کیلومتر مربع باشد. دارای استعداد طبیعی به لحاظ گونه های گیاهی و جانوری بوده و حداقل تنش با روستاییان داشته باشد. دارای مصوبه قانونی و حدود و نقشه مشخصی باشد و مورد تایید سازمانهای بین المللی محیط زیست و جاذبه توریستی هم داشته باشد.

2- تشکیلات پارک ملی :

    دارای رییس، معاون اجرایی، معاون آموزشی و توریستی، معاون تحقیقاتی، معاون مالی واداری و واحدهای آتش نشانی و هواشناسی بوده و رییس پارک از طریق کاندیدایی چند نفر ارزیابی و انتخاب و به حکم وزیر به مدت 5 سال به سمت مدیر پارک منصوب می شود. ضمناً رییس پارک علاوه بر تحصیلات عالیه باید از تجربه کافی برخوردار بوده و محیط بانان بومی و دارای مدرک دیپلم بودند.

3- لبـاس فرم :

    کلیه پرسنل پارک دارای لباس متحدالشکل در 2 نوع بودند که لباس کار در فضای داخل منطقه سبز رنگ و لباس رسمی به رنگ قهوه ای بود. آرم اختصاصی هر پارک بر روی بازو و درجات آنان بر روی یقه لباس نصب میگردد.

4- محیط بانان :

    اعم از زن و مرد دارای وظایف گوناگون بودند. گروه ضربت، گروه گشتهای پیاده، گروه مستقر در سرمحیط‌بانیها و چنانچه بصورت انفرادی به داخل مناطق می رفتند یک قلاده سگ آموزش دیده نیز بهمراه خود می بردند. تجهیزات انفرادی آنها شامل سلاح کمری، دوربین، باتوم، دستبد، بی سیم و تلفن همراه و دستگاههای GPS و دفترچه یادداشت وقایع روزانه بود.

5- برجهای دیده بانی :

    در حاشیه و نقاط حساس منطقه برجکهای دیده بانی با چوب ساخته شده که مشخصات منطقه بر روی صفحه‌ای چوبی در داخل آنها نصب گردیده است و محیط بانان برای کنترل راحت تر مناطق بویژه آتش‌سوزی از آنها استفاده می کنند.

6- طرحهای جامع مدیریت و نظارت پیوسته :

    تمام پارکهای ملی دارای طرح جامع مدیریت بوده و نظارت پیوسته در مقاطع 5 ساله برای مدت 20 سال در آنها اجرا می گردد. مواردی مانند شکار غیر مجاز درآنها بندرت دیده می شود.

7-  سپر حفاظتی

 کلیه پارکهای ملی دارای سپر حفاظتی در ابعاد وسیع و مساحت تا چند برابر وسعت محدوده اصلی پارکها بودند.

8- هماهنگی

مدیران پارکها هماهنگی لازم را با شهرداریها داشتند.

9- نقشه و تابلوهای راهنمای

 حاشیه و مرکز پارکها و مسیرهای عبور توریستها مجهز به نقشه و تابلوهای راهنمای متعدد است. هر پارک دارای چند ایستگاه هواشناسی مجهز و نیز ایستگاههای متعدد باران سنجی است. در کلیه پارکها ایستگاههای متعدد آتش نشانی و تجهیزات و خودروهای اطفاء حریق وجود دارد.

10- زون بندی

 کلیه محدوده پارکها زون بندی شده و محدودیتها و ممنوعیتهای مربوط به هر منطقه در آنها برابر قانون اعمال می گردد.

11-  امکانات اقامتی و پذیرایی برای توریست ها

تمام پارکها دارای امکانات اقامتی و پذیرایی برای توریست ها بودند. استفاده توام از جاذبه های طبیعی و تاریخی برای جذب توریست به مناطق کاملاً مشهود بود.

12- احیاء جنگلها و انجام امور تحقیقاتی مستمر

احیاء جنگلهای تخریب شده با استفاده از نهالستان اختصاصی در پارک و انجام امور تحقیقاتی مستمر در پارکها از جمله اقدامات اساسی در آنها بحساب می آید.

 پیشنهادات :

الف) راه رسیده به اهداف پارکهای ملی مستقل نمودن تشکیلات پارکها که به تبع آن از مدیر منفل و صاحب اختیار و بودجه مستقل بهره مند خواهد شد. فلذا در کنار استقلال مطالعات طرح جامع، اجرای تحقیقات، احداث راههای دسترسی، تابلوها، آتش نشانی، مفسرین طبیعت، امور تحقیقاتی و آموزشی و توریستی، ملبوس و فرم و شکل آن و بطور کلی همه موارد مورد نیاز یک ذخیره گاه طبیعی ثبت و مورد بهره برداری قرار گیرد.

ب) سهیم نمودن افراد بومی و محلی در سود حاصل از جذب توریست و یا درآمدهای حاصل از طریق شکا و صید و تفرج و استفاده از آنان به عنوان راهنما.

ج) احداث مراکز اقامتی و پذیرایی در محدوده سپر حفاظتی منطقه و اجاره آن به علاقمندان بومی.

د) اجرای تجربیات کشور مزبور مشروط به لحاظ نمودن فرهنگ کشورمان دست آوردهای خوبی را به همراه خواهد داشت .

منبع : وبلاگ پارکداری 

www.tarrahifazayesabz.blogfa.com

پارک ملت (پارک شاهنشاهی)

پارک ملت (پارک شاهنشاهی) پارک ملت در شمال تهران و در منطقه ۳ شهرداری تهران قرار دارد.این بوستان از شمال به خیابان جام جم ، از جنوب به خیابان نیایش ، از شرق به خیابان ولیعصر و از غرب به خیابان سئول (باشگاه انقلاب ) محدود می شود. این پارک ابتدا زمین بایری بوده که احداث آن بر اساس موقعیت خاص خود در ۲ فاز متفاوت از سال ۱۳۴۵، آغاز گردیده است. فاز اول آن شامل قسمتی از پارک، که به موازات خیابان ولیعصر (عج) است، به بلوار کنار جاده موسوم بوده و بخشی از آن که در قطعه ای از پیاده رو گسترده شده در سال ۱۳۴۷، بهره برداری شد. فاز دوم آن نیز در سال ۱۳۵۳، بهره برداری شد که شامل دو بخش تپه ای می باشد. جنگل کاری های سمت صداو سیما و چمن کاری و گل کاری های سمت خیابان نیایش و سئول. طراحی پارک نامنظم را، به سبک پارک های انگلیسی، شخصی به نام پوسن Posen انجام داده است . مساحت این بوستان ۳۴ هکتار می باشد که حدود ۲۳ هکتار آن به چمن کاری، ۳/۲ هکتار آن به جنگل کاری و ۲/۰ هکتار آن به گل کاری اختصاص یافته است . فاز اول در ۱۳۴۷ ه.ش‌، به صورت بلوار و به طول ۱۰۰۰ متر برِ خیابان ولی‌عصر انجام شد; و فاز دوم نیز در ۱۳۵۳ ه.ش‌، بر پایه طرح یک پارک ساز انگلیسی و با الهام از پارک‌های آن کشور روی تپه‌های غربی ادامه یافت‌. این بخش از پارک از شمال به صدا و سیما، از جنوب به خیابان نیایش و از غرب به باشگاه انقلاب منتهی می‌شود. پارک در ابتدا زمینی بایر بوده و قسمت‌های مسطح‌، شیب‌دار و تپه‌های زیادی در آن دیده ‌می‌شود.. پوشش گیاهی اغلب پارک شامل درختان سدروس،صنوبر، چنار ، نارون، اقاقیا ، بیدمجنون، انواع سرو،تبریزی ، زبان گنجشک ، بداغ ،یوکا ، ارغوان ، برگ بو ، ترون ، شمشاد، و نشاهای فصلی است. در این پارک حدود ۱۲۰ گونه درخت و درختچه و درخت میوه از جمله سیب‌، زردآلو، هلو، توت‌، به‌، موز، خرمالو، انجیر و ... وجود دارد. هم‌چنین درختان افرا، تبریزی‌، صنوبر، سپیدار، چنار، اقاقیا، سرو، سرو بادبزنی‌، نوئل نقره‌ای‌، نارون‌، سدروس‌، چنار، کاج کاندیلا، توری‌، ارغوان پیچ آبجویی‌، ختمی‌، یاس شیروانی‌، شمشاد پرتقالی‌، شمشاد اناری و رسمی‌، مرچسب نی و بسیاری درختان دیگر، فضای پارک را دل‌انگیز کرده‌اند. گل‌های چند ساله و دائمی نیز مثل رعنا، گالانیا، کوکب‌، شمعدانی و کردئوپیس و انواع رزهای مینیاتوری‌، قلمه‌ای‌، پیوندی‌، هفت‌رنگ‌، حنایی و ساناز، زیبایی خاصی به پارک بخشیده‌اند. قسمت شمالی پارک بیش‌تر جنگل کاری و قسمت جنوبی چمن کاری شده است‌. این پارک دارای پنج زمین بازی برای کودکان‌، چهار سرویس بهداشتی در چهار نقطه پارک‌، حدود ۹۰۰ نیمکت‌، دو بوفه و نمازخانه در قسمت ورودی پارک و زمین پینگ‌پنگ است‌. هم‌چنین دو آب‌نما، یکی در مرکز پارک و دیگری در بلوار پارک وجود دارد. از دریاچه پارک نیز برای قایق‌رانی استفاده می‌شود. در بازسازی ۱۳۷۹، نیمکت‌ها، رنگ و روشنایی و کف‌پوش پارک نیز تعویض گردید و بر روی دریاچه پارک نیز پل زده شد. از دیگر امکانات پارک‌، حیات‌وحش‌آن است که در آن گوزن‌، میمون‌، غاز، اردک‌، پلیکان‌، طاووس‌، عقاب‌، جغد، مرغ عشق‌، طوطی‌، فنچ‌، عروس هلندی و گونه‌های دیگر نگه‌داری می‌شوند. در ضمن‌، یکی از موارد تماشایی پارک ملت‌، استقرار اولین قطار دیزل‌، مشهور به قطار دودی است که در ضلع غربی پارک بر روی ریل‌های خود کار گذاشته‌شده است‌. این دیزل که تاریخ ۱۸۸۷ م، را بر روی خود دارد اولین قطاری است که در زمان ناصرالدین شاه میان تهران و حرم شاه عبدالعظیم به کار گرفته             امکانات :      پارک ملت دارای یک نمازخانه، ۴ سرویس بهداشتی در جهت های اصلی پارک، یک زمین پینگ پنگ ، ۲ زمین اسکیت و ۵ زمین بازی کودکان که در ۳ قسمت جنوب غربی پارک و ۲ زمین در قسمت شرقی پارک می باشد برای پاکیزگی هوا و زیبایی پارک در قسمت های شرقی و مرکزی پارک ۲ آب نما و یک دریاچه با امکانات قایق سواری دارد. در کنار دریاچه بوفه ، قفس های پرندگان و محوطه حیات وحش واقع شده است که گونه های مختلف جانوری در آنها نگهداری می شوند. در قسمت شمالی پارک و محوطه جنگل کاری ، وسایل ورزشی از قبیل بارفیکس ، پارالل و... در مکانی به نام خیابان ورزش وجود دارد که عموم مردم از آن استفاده می کنند. حدود ۱۷ آبخوری با منابع آب شرب شهری در نقاط مختلف پارک تعبیه شده است و آب مورد نیاز ، به منظور آبیاری و حفظ فضای سبز، در پارک از قناتی تامین می شود که سرچشمه آن ولنجک بوده و به دریاچه پارک منتهی می شود . این آب، به وسیله ۵ موتور پمپ، برای آبیاری گیاهان به روش بارانی استفاده می شود.

منبع:کتاب اول