|
اصول طراحی فضای سبز شهری و پارکهای جنگلی
|
تراریوم چیست؟؟
تراريوم در لغت به معني باغ شيشه اي است که اولين بار توسط يک پزشک جراح انگلسي بنامNatanail Ward در سال 1829 ايجادشد . البته اين کارکاملاً اتفاقي بود و طي يک تجربه اي که هيچ ربطي به باغباني نداشت دکتر وارد آن را کشف کرد .در واقع او مي خواست پرورش دادن و تغيير و تحول پيله اي پروانه را امتحان نمايداما متوجه شد که آلودگي هواي حاصل از کارخانه هاي لندن که نزديک منزلش بود مانع از رشد آنها مي شود در طي دوره مشابهي دکتر وارد چرخه زندگي پروانه ها را در شرايط طبيعي مورد بررسي قرار داد به اين شکل که او شفيره پروانه اي را در يک ظرف مرباي قرار داد و سپس مقداري خاک درون آن ريخت بعداز چند هفته دکتر وارد يک گياه درون آن مشاهده کرد و اين گياه از بذري که درون خاک حاصل شده بود او فهميد وقتي گياه رطوبت را از طريق سطح برگهايش از دست مي دهد رطوبت روي ديواره شيشه تجمع مي يابد و شکل آب در آمده و مجدداً به کف ظرف برمي گردد اين چرخه پايدار باران
Cycle) (Rain درون ظرف ، يکسري شرايط ايده ال براي رشد کامل و سالم گياه فراهم مي کند. دکتر وارد فهميد که اين پديده امري ضروري براي بازگشت مقداري از آب به گياه براي جلوگيري از خشک شدن آن است و بعد از گذشت چند هفته گياه بدون هچگونه مراقبتي به رشد خود ادامه داد وي نيز دو باغ شيشه اي (تراريوم) کوچک تهيه کرد که در آن سرخس و نوعي گياه از خانواده غلات کاشته بود و آنها را با کشتي به سيدني استراليا فرستاد و در طول سفر که به مدت هشت ماه به طول انجاميد و عليرغم تغييرات فاحش درجه حرارت در طول سفر گياهان به خوبي رشد کردند و صحيح و سالم به استراليا رسيدند و مجدداً در شرايط مشابهي آنها را به لندن باز گرداند و بيش از يکصد و پنجاه سال پيش اين ظروف براي رشد و جابجايي گياهان مورد استفاده قرار مي گرفتند و امروزه نيز خيلي از خزانه داران ، باغبانها ، گياه بازان از اين ظروف براي کشت گياهان استفاده مي کنند و بيشتر جنبه تزئيني دارد.
ترايوم عبارت است از محيطي براي پرورش و نگهداري گياهان و يابه عبارت ديگر محيطي براي ايجاد ريز اقليمي با رطوبت بالا براي گياهان که اکثراً بومي جنگل هاي مرطوب جنوب و مرکز آمريکا و جنوب شرقي آسيا و آفريقا هستند و عملاً سازگار با هم نيز مي باشند و در يک ظرف سربسته رشد مي کنند گفته مي شود.اين محيط با توجه به ويژگيهاي يک گلخانه که فضاي مرطوب و ايده آلي براي رشد گياه فراهم مي کندطراحي شده است و با توجه به ابعاد آن امکان قرار دادن انواع و اقسام گلها و گياهان را در اندازه هاي کوچک و بزرگ در کنار فراهم مي کندو چون رطوبت در آن در يک چرخه حفظ مي شود به توجه بسيار کمي نياز دارد پرورش و نگهداري گل وگياه در اين محيط نه تنها به خاطر زيبايي صورت مي گيرد بلکه داراي فوايد عملي و علمي نيز مي باشد از اين محيط مي توان براي سبز کردن بذر گياهان مختلف مثل سبزيجات استفاده کرد به اين صورت که در داخل آنها به اين صورت که در داخل آنها قطعه اي کاغذ از نوع کاغذ هاي خشک کن و يا قسمتي از يک پوشه غير روغني که مي تواند رطوبت را رد خود نگه دارد قرار دادو سپس با افزودن مقداري از آب بذر مورد نطر را روي آن کاشت و بعد از آن ظرف راکه واقع محيط مناسب و مساعدي جهت زشد گياه مورد نطر فراهم آورده را بايد در محلي گرم و نسبتاً روشن در حاليکه درب آن را بسته است قرار داد و پس از جوانه زدن گياه را بايدبه محل اصلي انتقال داد.
از تراريوم مي توان براي انواع گياهاني که در محيط طبيعي منازل امکان نگهداري از آنها امکان ندارد استفاده نمود و از طرفي اين شيوه مناسبي براي آموزش رشد گياهان و نحوه اثر متقابل بين گياه ومحيط به دانش آموزان باشد استفاده از تراريوم بجاي يک دسته گل که اصولاً مردم در مناسبت هاي مختلف بعنوان هديه به همديگر مي دهند جايگزين خوبي باشد زيرا ار يک طرف بسيار زيبا و طراحي جذاب آن مي تواند چشم گير باشد و از طرف ديگر ماندگاري و دوام بيشتري داشته باشد.
ظروف تراريوم:
بطور کلي ظرف مورد استفاده جهت محيط تراريوم دونوع باز و بسته است و اصولاً مواردي که مي توان به آن اشاره نمود شامل آکواريوم ، پارچ دهان گشاد ، تنگ ماهي ، شيشه مربا ويا ظروف شيشه اي بدون استفاده در طرح و شکلهاي گوناگون مي باشد. در يک تقسيم بندي ساده با توجه به شکل ظروف مورد استفاده به سه دسته يا گروه ذيل تقسيم کرد:
• محفظه هاي چهارگوش
• جامها و محفظه هاي دهان گشاد و ظروف گرد
• بطريها و ظرفهاي که دهانه تنگ دارند و کشت گياهان درآنها به سختي انجام مي گيرد و نيازي به در پوش ندارد.
اندازه گياه عامل مهمي براي اتنخاي ظروف مي باشد از طرفي ظرف انتخابي بايد اجازه نفوذ نور کافي به داخل جهت استفاده گياه در فرآيند فتوسنتز را بدهد.شيشه هاش مات و رنگي گزينه هاي خوبي نخواهد بود و در صورتي که از شيشه هاي رنگي استفاده مي شود حداقل سعي کنيد شيشه هاي انتخابي کمرنگ باشد ودر ضمن از گياهان سايه دوست استفاده شود هرچند در اين محيط گياهان جالبي با اين شرايط رشد نخواهنديافت.دقت شود ظرف انتخابي ترک يا خراشيدگي نداشته باشد و قبل از استفاده استرليزه شود که اين امر با آب داغ يا مايع شوينده ميسر مي شود و اگر ظرف انتخابي درب درا است دقت شود که درب آن مانع ورود و خروج آب شود.بطور کلي ظروف چهار گوش براي تراريوم عالي بوده و کاشت در آنها به دليل سهولت انجام کار بسيار مناسب است اين ظروف دهان گشاد ترين ظرفها براي تراريوم مي باشند و اندازه آنها برحسب سليقه ، نوع کار ، فضا و اندازه گياه متفاوت مي باشد ازطرفي وقتي اين ظروف مانند تنگ ماهي ، جامهاي دهانه گشاد ويا حبابهاي شيشه اي به تراريوم تبديل مي شوند منظره جالبي به خود مي گيرند و در واقع اينگونه ظرف ها عمدتاً به خاطر داشتن يک انحنا در قسمت مياني جاي کافي براي رشد گياهان جوان دارند.استفاده ازظرفهاي دهانه تنگ يا بطريهاي داراي فضاي مناسب به دليل سختي کاشت گياه درون آنها و معدود و محدود بودن گياهان و همچنين تنگي درب ورودي به اندازه ظروف دهانه گشاد مرسوم نيستند.
انتخاب گياه:در تراريوم انتخاب گياه از اهميت زيادي برخوردار مي باشد لذا گياهاني که رشدشان سريع نيست بهترين انتخاب هستند. از طرفي در نظر گرفتن مواد غذايي و نيازهاي گياهي ازجمله آب ، نور،وغيره... وسازگاري گونه هاي انتخابي نبايد فراموش شود. با اين وصف انتخاب گياهان با ارتفاع ، شکل و رنگ متفاوت منظره اي زيبايي ايجادمي کند از جمله گياهان که مي توان در تراريوماستفاده نمود عبارتند از:بگونيا ، پرسياوشان ، ديفن باخيا ، دراسنا ، مارانتا ، فيلودندرون، بنفشه هاي آفريقايي ، برگ بيدي ، سرخس نر ، فيکوس.