دانلود کتاب الکترونیکی آموزش اتوکد مقدماتی

لذت اتوکد (سطح 1)

Autocad

برای دریافت فایل اینجا کلیک کنید

استانداردهایی کارشناسان شهرسازی برای ساخت پیاده رو

عرض مناسب که با توجه به تراکم جمعیت , نوع محور و میزان رفت و آمد هر منطقه ایجاد می شود .

شیب طولی-عرضی پیاده رو , که برای جلوگیری از جمع شدن آبهای سطحی است باید مناسب باشد تا باعث هدایت آبهای سطحی به جوی های کنار شود

پوشش کف باید با استفاده از مصالح درست با عمر مفید بالا ساخته شود . اگر چه استفاده از کفپوشها در معابر به نوع بهره برداری از پیاده رو ها بستگی دارد , اما در مجموع از مواد و مصالح مناسب برای کف سازی معابر به جای آجر جالیزی اشاره کرد . چرا که بیشتر تاسیسات شهری در کف پیاده روها قرار دارند و در صورتی که نیاز به کندن معابر باشد , این نوع از مصالح به راحتی قابل برداشتن و کارگذاشتن است . در واقع نوع مصالح و کفپوش این معابر باید به گونه ای باشد که سطح آن کاملآ صاف بوده و پستی و بلندی نداشته باشد و در فصل زمستان نیز لیز و لغزنده نباشد و در تابستان بر اثر گرمای آفتاب , داغ و سوزان نشود .

وجود روشنایی مناسب در شب .

همچنین بر اساس ضوابط شهرسازی پلکان ساختمانها نباید داخل پیاده روها تجاوز کند طوری که مانع عبور عابران پیاده شود , علاوه بر این فاصله سطح پیاده روها از خیابان نیز دارای استانداردهایی است که متاسفانه در بسیاری از معابر شهری رعایت نشده است . ضمن اینکه برای اتصال پارکینگها به خیابان ها باید سطح شیبداری تعبیه شود که حرکت خودروها در آن امکان پذیر باشد اما به علت محدودیت فضا معمولا این سطح را از وسط پیاده رو آغاز می کنند که بر اساس ضوابط شهرسازی ممنوع است . در هر حال ایمن سازی و روان سازی پیاده رو ها برای عابران پیاده مخصوصا معلولان و سالمندان , کانالیزه کردن عبور پیاده و سواره , تعریض پیاده روها و  بهسازی محل تلاقی پیاده ها و سواره ها از مواردی است که بسیاری از شهروندان مسئولیت اجرای آن را جزو وظایف شهرداری می دانند .

عرض مفید پیاده رو

باید توجه داشت که عرض مفید پیاده رو آن قسمتی است که افراد در آن به راحتی در حال رفت و آمد هستند.

هر فرد به طور معمول به اندازه 0.3 متر از کنار دیوار فاصله می گیرد. پس این 0.3 متر جزء عرض مفید پیاده رو نیست و از فضاهای مرده به حساب می آید.

درصورتی که پیاده رو در کنار مغازه های تجاری باشد ، باید 0.5 متری هم برای افرادی که به تماشای ویترین مغازه ها می پردازند ، به عرض مفید پیاده رواضافه کرد.

موانع در پیاده رو ها مثل درخت ها ، پارکومتر ها ، شیر آتش نشانی و سطل زباله و ... نیز حدود .06 متر از عرض مفید پیاده رو می کاهد.

برای مثال اگر بخواهیم پیادهرویی با عرض (مفید) 2 متر در کنار یک مکان تجاری درست کنیم، باید حداقل 3.4 متر لحاظ شود.

کف سازی پیاده رو

معمولاً از بتن مسلح یا غیر مسلح استفاده می شود. اگر هم از بتن آسفالتی استفاده شود، باید لایه زیرین حتماً از جنس سنگ شکسته یا بستر تثبیت شده باشد.

در استفاده از آسفالت(که زیاد این مورد مناسب نیست)، بهتر است که دوطرف لبه ها با بتن سیمانی به ارتفاع 0.15 متر پوشانده شود؛ زیرا هم از ترک خوردن آسفالت جلو گیری می کند هم باعث زیبائی است. درضمن اینکه از باغچه ها هم محافظت  می کند.

استفاده از سنگ فرش در شهرهای دنیا ، در حال گسترش است. زیرا هم زیبا تر است و هم کم هزینه تر تمام می شود . ولی به مراقبت بیشتری نیاز دارد. با توجه به نوع استفاده از هر مکان پیاده رو اگر سنگ فرش هم تغییر کند، زیبایی آن چند برابر می شود.

مثلا در محل نشستن ، مدخل عبوری مغازه ها ، مکان توقف و انتظار، محل رسیدن به تقاطع ها( برای هشدار به پیاده ها) و... هر کدام دارای سنگ فرشی متفاوت باشند . ولی هماهنگی بین آنها نباید فراموش شود.

در نمونه زیر همانطور که ملاحظه می کنید از سنگ فرشهای گوناگونی استفاده شده است. در محل نشستن از قلوه سنگ استفاده شده است، مدخل ورودی مغازه ها فرد را به درون هدایت می کند و سنگ ریزه های مشکی و سفید در حقیقت هشداری است به عابرین به اینکه به محل تقاطع با خیابان نزدیک می شوند. فلشهای سفید حاصله هم در جهت شیب پیاده رو هستند.

در زمانی که نیاز به پیاده روی موقتی باشد (در مکان های توسعه شهری) بهتر است که از سنگ فرش استفاده شود. زیرا هم ارزانتر است هم در هنگام ساخت پیاده روی اصلی و دائمی ، راحت تر کنده خواهد شد.

قسمتهایی از تدریس دوره طراحی شهر برای پیاده دوچرخه و معلولین

منبع : دوچرخه شهر

افتتاح پارک و شهربازی پرندگان خشمگین در فنلاند

قرار است پارک و شهربازی با تم و مضمون بازی بسیار معروف پرندگان خشمگین در تابستان سال جاری در فنلاند افتتاح شود.

به گزارش پایگاه خبری فناوری اطلاعات برسام و به نقل از فارنت،  به طور یقین پارک پرندگان خشمگین یکی از جاذبه های توریستی فنلاندخواهد بود که بر اساس بازی تلفن همراه پرندگان خشمگین طراحی شده است که دارای فروش بسیار بالایی  در جهان بوده و قرار است تا در تابستان به بهره برداری برسد.

این شهربازی با نام Särkänniemi Adventure Park دقیقا همانند سرزمین پرندگان خشمگین طراحی خواهد شد  و در این راه حتی طراحان بازی پرندگان خشمگین یعنی مهندسان Rovio نیز به کمک طراحان این پارک آمده‌اند.

تمامی محوطه پارک دارای سرگرمی‌هایی همچون سواری، بازی های مخصوص و همچنین اماکن اسرار آمیز و جادویی با تم پرندگان خشمگین خواهد بود که در آن کاربران خواهند توانست به صورت بسیار نزدیک و ملموس وارد دنیای پرندگان خشمگین شوند.

میکا سفیا مدیر عامل این پارک در این مورد می‌گوید:

“ما می خواستیم یک منطقه منحصر به فرد با شریک تجاریمان یعنی Rovio طراحی کنیم و در آن تمامی شخصیت‌های پرندگان خشمگین که در فنلاند متولد شده‌اند حضور دارند و در ضمن این پارک قابل استفاده برای تمامی سنین نیز خواهد بود.

پیشتر پارک مشابهی در چین نیز افتتاح شده بود که البته دارای مجوز از طرف شرکت سازنده نبود و انتظار می‌رود جزئیات بیشتر در مورد این پارک در بهار منتشر شود.

اصول طراحی فضای سبز در محیط های مسکونی

تحولات انقلاب صنعتی در جهان باعث گردید که شهرها از نظر فضای سبز خارج از الگوی ارگانیک قبلی که پاسخگوی نیازهای اکولوژیک بود، تکوین یابد. در تعریف کنونی فضای سبز شامل آن بخش از مناطقی می شود که دارای گیاهان و یا هر گونه سبزینگی اعم از درختان، گلها و چمن ها را در بر داشته باشد.

تاثیرات گیاهان در بهسازی شرایط زیست:

یک هکتار فضای سبز در سال 2500 تا 3000 کیلوگرم اکسیژن تولید می کند که این مقدار به طور متوسط اکسیژن مورد نیاز 10 نفر را طی یک سال تامین می نماید. برخی گیاهان مانند گردو، کاج، اکالیپتوس، افرا و زبان گنجشک موادی را در فضا منتشر می کنند که موجب عدم رشد و مرگ و میر برخی از باکتری ها، قارچ ها و تک سلولی ها می شود. گیاهان از طریق اکسیژنه کردن و رقیق کردن هوا، آلودگی های آن را کنترل می نمایند و همچنین ذرات گرد و غبار را کاهش می دهند و به این خاطر است که می توان آن را ریه های تنفسی شهر نامید، همچنین درختان نقش موثری در جذب سرب هوای آلوده شهرها دارند و می توانند مناطق مسکونی و کانونهای تمرکز انسانی را در برابر آن حفظ کنند.

کاهش ردیفهایی از برخی درختان می تواند جلو صداهای آزاردهنده و گوش خراش را تا حدی گرفته و خطر آن را پایین بیاورد، همچنین ترکیبی از درختچه ها و پوشش زمین وقتی که به صورت مجموعه ایی مناسب از گیاهان جاذب صدا در آیند موجب کاهش صدا می شوند. انبوهی از درختان، چرمی بودن برگها و خمش پذیری شاخه ها اجازه می دهد که صداهای ناهنجار جذب درختان شوند. «پوشش گیاهی خیلی بهتر و ارزان تر از موانع انسان ساخت، مانند دیوار در کاهش صدا نقش دارند.» (هاریسون، 1974)

پیشنهادات برای کاهش صدا:

1.      بهترین گونه های درختان: افرا، اقاقیا، چنار و سرو شیراز، کاج ترا و کاج تهران

2.      بهترین ترکیب گونه ها: افرا، اقاقیا و چنار یا ترکیب بیشتری از گونه های با برگ پهن تر و یا میزان صمغ بیشتر

3.      فاصله فضای سبز به عنوان حایل بین فرستنده صدا و خانه های مسکونی، هر قدر عرض پیاده رو بعد از خط میانی سبز بیشتر باشد اثر کاهش صدا بیشتر است.( بیش از 15 متر)

4.      بهترین شکل زمین: زمین شیب دار

5.      ارتفاع و تراکم درختان: ارتفاع بیشتر

گیاهان و به ویژه درختان به صورت دیواره های سبز می توانند باعث تقلیل نور خیره کننده و انعکاس نوری گردند. یکی از این راهها به وسیله جایگزینی و ارتفاع های متفاوت گیاهان می توان تشعشع نور را به هنگام روز و شب کنترل نمود.

چهار بخش از گیاهان مانع فرسایش خاک می شوند که شامل موارد زیر می گردد :

1.      برگ های متراکم

2.      شاخه های متراکم

3.      چند تنه بودن درخچه ها

4.      ریشه های افشان

تاثیر گیاهان برای کنترل شرایط اقلیمی خرد :

در تمام مناطق گرم و خشک زمین، منافع تاثیر اقلیمی حتی کمترین پوشش گیاهی ، کاملا قابل توجه است. تجربه نشان داده است که سه درخت سایبان دارد در بخش های شمالی، جنوبی و غربی خانه های مسکونی به خنک هوا کمک می کند به نحوی که هزینه استفاده از وسایل خنک کننده را به نصف کاهش می دهند.

درخت باید در جایی کاشته شود که سایه آن، در گرم ترین روز سال روی قسمت بیشتری از ساختمان و خانه قرار گیرد. پوشش گیاهی وقتی نزدیک یا مجاور اتاق قرار داشته باشد، اولا گرمای تابشی را جذب می کند و از انعکاس آن به داخل اتاق جلوگیری می کند و ثانیا جریان خفیف هوایی که از میان شاخ و برگ درخت می گذرد خنک شده و به داخل اتاق می رود.درختان می توانند در مقابل باد در محیط های شهری همچون مانع و سپر عمل کرده و جهت محافظت از بادهای زمستانی در محیط های مسکونی کاشته شوند و به این خاطر هر چه مانع بلند تر و بهتر باشد، باد پناه آن بیشتر است.

چون جهت وزش باد در فصول مختلف سال تغییر می کند، موانع گیاهی را می توان طوری برگزید که به عنوان باد شکن و در تابستان، هادی جریان هوا به محطه مورد نظر باشد. درختان همیشه سبز که تا زمین شاخه دارند، معمولا در طول سال بیشترین تاثیر را در کنترل باد دارند. اساسا گیاهان، باد را با انسداد مسیر و منعکس کردن و بالاخره تصفیه کردن کنترل می کنند. ذکر این نکته ضروریست که جریان هوای سرد از سوزنی برگان عبور نمی کنند و پهن برگان جریان هوا را از خود عبور داده و آن را تصفیه می کنند. اگر مانع از درختانی تشکیل شده باشد که دارای ارتفاع زیاد و تاج فاصله دار از زمین باشد، باد در یک جا تجمع کرده و گرد باد ایجاد می کنند به این خاطر ترکیبی از گونه ها و اندازه های مختلف گیاهان در قلمرو باد شکن، سطح رویین ناصافی ایجاد می کند که در کنترل باد موثر تر است. هر چه عمق باد شکن بیشتر باشد از طول منطقه محافظت شده می کاهد. در این حالت لابلای شاخ و برگ درختان کمترین سرعت باد جریان خواهد داشت.

یکی از طرق تامین کمبود رطوبت برای کاهش دمای هوا در مواقع گرم، استفاده از تعرق پوشش های گیاهی نظیر سطوح چمن یا درختان است. گیاهان پناهگاهی ضد باران نیستند، ولی در بارندگی خفیف کمی محافظت ایجاد می کنند. می توان در معابر و قسمتهایی که سطوح همیشه سایه یا گرمای کمی دارند قسمتهای پر سایه را به باغچه و فضای سبز اختصاص داد که به این ترتیب از عمر یخ ها کاسته می شود.

تاثیر و کاربرد گیاهان در معماری:

با توجه به شکل و حجم انفرادی و انبوه هر گونه و ترکیب حجم ها و شکل های گونه ها، گیاه می تواند به عنوان یک فرم معماری موثر فضا را بسازد. درختان گسترده و سایه دار می توانند حالت سقف و سایه بان داشته باشند، برای ایجاد فضای مسقف سبز می توان از گیاهان رونده به کمک نگاه دارنده ها و داربستها استفاده کرد. بوته ها و درخچه ها حصاری، سطح را مانند دیوارهای یک فضای مشخص تعریف و فضا را محدود می کنند. از پوشش گیاهی می توان به عنوان یک مانع استفاده کرد و جدایی فضاهای عملکردی با حفظ ارتباط بصری را ایجاد نمود و این مسئله با ایجاد پرچین ها امکان پذیر است. کاشتن جهت ایجاد حفاظ، پنهان کردن مناظر نازیباست طوری که باقی چشم انداز به مناظر مقبول انسان، باز است. کاشتن جهت ایجاد محوطه خصوصی، جدا کردن یک بخش از محیط برای استفاده ویژه است. به طور کلی برای ایجاد محیطی محفوظ و برای پوشاندن مناظر، ارتفاع گیاه باید حداقل 2 متر باشد. ارتفاع نهایی گیاهان یکی از ملاحظات مهمی است که در تعیین کارایی آنها در معماری باید در نظر گرفته شود.

1.      ارتفاع قوزک پا برای پوشاندن زمین

2.      ارتفاع زانو برای جهت دادن و راهنمای مسیر

3.      ارتفاع کمر برای کنترل عبور و مرور و حصارهای جزئی

4.      ارتفاع سینه برای تقسیم فضا

5.      ارتفاع بالاتر از دید برای محصور کردن محوطه های خصوصی

 

ترکیب گیاهان در یک محیط یک ساختار فضایی را به وجود می آورد که این ساختار فضایی نتیجه خصوصیات توپوگرافی، مجموعه گیاهی بوده که در کنار یکدیگر ویژگی های فضایی یک محیط سبز را به وجود می آورند. ویژگی های گیاهان در ایجاد ساختار فضایی مطلوب به خصوص در محیطهای مسکونی بسیار زیاد است در واقع گیاهان در یک محیط مسکونی ایجاد جذابیت نموده و کیفیت آن را در کنار افزایش امکان جذب بالا می برند.

گیاهان را برای کمک به کنترل ترافیک می توان به کار برد تا هم به زیبایی طبیعت افزوده و هم عبور و مرور دوچرخه و موتورسیکلت و عابران را کنترل نماید. درختان به عنوان تعیین کننده مسیر در امر کنترل ترافیک بیش از حصار یا سیم کشی در هدایت راهها موثرند.

ضوابط کلی در مورد استقرار درخت در خیابان:

1.      درختان باید به صورت یک در میان و در طرفین قرار گیرد (بدین صورت که درختان دو طرف دقیقا مقابل هم قرار نگیرند بلکه به صورت یکی در مقابل دو درخت قرار گیرند.)

2.      درختان باید در فاصله منظم بدون توجه به حد زمین قرار بگیرند، این امر به خیابان ظاهری متفاوت می دهد.

3.      فاصله درختان از یکدیگر بسته به گونه و خصوصیات رشد حداقل 750 سانتیمتر باشد.

4.      برای یکپارچگی و هماهنگی درختان در یک محل باید آنها را همزمان کاشت.

5.      تمامی درختان در یک خیابان باید از یک نوع باشد مگر موارد خاص در نظر باشد.

6.      فاصله بعضی درختان به طور نمونه نارون، بلوط سفید 1500 سانتیمتر، درخت سیاره ایی افرا 1350 سانتیمتر، افرای قرمز 1200 سانتیمتر.

7.      از شکل و ارتفاع درخت می توان برای تعیین و مشخص کردن انواع خیابانها استفاده نمود. اغلب مردم تفاوتهای جزئی در نوع درختان را تشخیص نمی دهند، برای موفقیت در مشخص کردن خیابانها باید تفاوت نوع درختان بارز باشد.

8.      در مواردی که حدود جغرافیایی مشخص برای محله وجود نداشته باشد، انواع مشخص درخت و الگوهای مشخص می تواند به ایجاد هویت کالبدی خاص کمک کند، که خود موجب شکل گیری ارگانهای محلی خواهد بود.

9.      یک مرکز خرید محلی را می توان با استفاده از تابلوهای خاص، استفاده هماهنگ از سایبان و یا کاشت متراکم گلهای رنگارنگ به صورت استثنایی در آورد.

10.  ارزشهای زیبایی گیاهان از یک گیاه تنها به دست نمی آید، بلکه از هم آمیزی عوامل منظر مانند تپه ها و پستی و بلندی هاست که به  محیط زیست زیبایی می بخشد.

11.  استفاده مناسب از درختان به عنوان عوامل زنده و جایگزین مواد مصنوعی در شرایط فعلی امری کاملا ضروریست. علاوه بر آن گیاهان از نظر بسیاری از ویژگی ها و عملکردها بر مصالح و مواد مصنوعی برتری دارند. به ویژه از نظر زیبایی شناسی غیر قابل جانشین هستند.

12.  کاشت درختان و درخچه ها در شهرها گروه خاصی از جانوران ، از جمله پرندگان مختلف را نیز وارد محیط نموده و آن را از حالت سکون و بیروح خود خارج می کند.

مبانی طراحی فضای سبز :

مبانی طراحی شامل اصول کلی طراحی فضای سبز است که ویژگی های کاربردی عوامل و امکانات مورد نیاز برنامه و شرایط لازم را برای پاسخگویی به نیازهای روانی و اجتماعی قشرهای جامعه و نیز پاره ایی از عوامل فرعی دیگر را دیکته می کند. به طور کلی می توان مبانی طراحی فضای سبز را در محیط های مسکونی تابع عوامل زیر دانست :

1.      از گیاهان می توان برای هدایت دید ناظر به صحنه های مختلف طیعت استفاده شود.

2.      در مواقعی که بخواهند به گل و گیاه خاص، تشخص متمایز از بقیه بدهند از گلدان استفاده می کنند.

3.      در جایی که مقیاس کوچک است (مثل حیاط منازل مسکونی کوچک) فاصله و دامنه دید کم است. ÷س قوه ادراک و بینش مقدار زیادی تغییر می کند. لذا در مقیاسهای کوچک جزئیات بیشتری از گیاهان تک تک دیده می شود و کوچکترین دگرگونی در رنگ گل و یا برگ، خیلی زود به چشم می خورد.

4.      یکی از اهداف مهم در طراحی فضای سبز ، آفرینش کیفیتی است که بین تجربه و احساس انسان و المان های بزرگ اطراف ما، پلی تعبیه نماید.

5.      یکی از اصلی ترین ارزشهای درختان این است که برای ساختمان ایجاد مقیاس می کنند.

6.      مناظر زیبای طبیعت هرگز متقارن نیستند، ولی توازنی بین دو سوی محور برقرا است، این تقارن را تقارن نظری می نامند. برای ایجاد فضای طبیعی و زیبا همیشه باید توازن را در نظر داشت و تقارن نظری کامل به وجود آورد.

7.      امروزه بیشتر معماران منظر، راه حل ناتقارن را در ایجاد توازن و تعادل توصیه می کنند.

منبع

چرا گل ها بوی خوبی می دهند؟

بسیاری از مردم از رایحه ی گل تازه لذت می برند ، چه در گلدان یا باغچه یا دسته گل!اما چه چیز باعث می شود که گل ها چنین رایحه ی دلچسب و زیبایی داشته باشند؟در اینجا دلیل اصلی رایحه ی گل ها را بیان خواهیم کرد و اینکه چرا این مسئله برای محیط ما دارای اهمیت می باشد.

همانند سایر فرم های حیات ، گل ها و گیاهان هم فرآیندهایی برای تولیدمثل دارند.گل ها دانه هایی ایجاد می کنند که به آنها اجازه می دهد در طول زمان بقای خود را حفظ کنند،با این حال همه چیز لازم برای تولیدمثل را منتقل نمی کنند به همین دلیل گرده افشانی ضروری می باشد.به طور مختصر،یک سری وسایل برای انتقال دانه گرده به تخم برای تولید بذرحاصلخیز ضروری می باشد.اساسا گرده افشانی توسط باد صورت می گیرد ولی با این حال حیوانات و حشراتی که با گل ها در تماس هستند نیز نقش بسیار مهمی در این امر دارند.در طی این فرآیند از گلی به گل دیگر،گرده با تخم فعل و انفعالاتی انجام می دهد که منجر به ایجاد بذر می گردد و با منتشر شدن بذرها گل ها تکثیر می یابند.

بخشی از مکانیسم جذب حشرات و حیواناتی نظیر خفاش ها به گل های رز و دیگر گل ها رایحه و بوی خوش می باشد.استفاده از این طعمه ی قدرتمند باعث می شود گل ها به هدف خود که گرده افشانی می باشد برسند.در حقیقت دلیل اصلی اینکه گل ها رایحه ی خوبی می دهند این است که وسیله و شیوه ای مطمئن ،ساده و  طبیعی برای اطمینان از تکمیل چرخه ی حیات آن ها بدون انقطاع می باشد.

اولین جنگل عمودی در میلان

این یک راه حل کارآمد برای مقابله با گازهای گلخانه ای و افزایش کیفیت هوا می باشد. همچینین پاسخی برای ناپدید شدن طبیعت از زندگی مردم است. با الهام از برج سنتی ایتالیایی ، این دو برج پوشیده شده در گیاهان ساخته شده است.

هر کدام از این برج 50،000 متر مربع زیربنا دارد که 10،000 متر مربع آن از از درختان و گیاهان پوشیده شده است.

 

این دو برج به جدیدترین فن آوری های مانند سیستم های انرژی فتوولتاتیک مجهز شده اند. در آبیاری گیاهان نیز نیز از سیستم فیلتر کردن و استفاده مجدد از آب های خاکستری تولید شده توسط ساختمان استفاده می شود. 

  در بسیاری از شهرهای جهان فضای سبز بسیار کم و بی کفایت است و در خیلی از مکان ها تنها با کاشت یک درخت در هر خانه می توان این موضوع را برطرف کرد. جنگل عمودی به ساکنان آن و همچنین بقیه مردم، شهری پاک و زندگی سبزتر را با جذب ذرات گرد و غبار، Co2 و تولید اکسیژن ارائه می دهد. همچنین باعث محافظت از تابش و آلودگی آکوستیک می شود.

این پروژه متشکل از دو برج به ارتفاع 110 و 76 متر است و هم اکنون در حال ساخت در مرکز میلان است که میزبان 900 درخت دراندازه های 3 ، 6 و 9 متری در کنار دامنه گسترده ای از درختچه ها و گل ها خواهد بود.

 

منبع خبر:www.vezvezak.com

چارلز جنکز در آخرین فصل کتابش این مسئله را خاطر نشان می‌سازد که نابودی زمین توسط ما منجر به نابودی 27000 گونه زیستی در یکسال می‌شود یعنی هفتاد و چهار انقراض در یک روز و یا سه نابودی در یک ساعت! مدارک جدیدتری براساس مجله تایم مورخ 31 ژانویه 2000، این تعداد را بالاتر نشان می‌دهد یعنی صدها انقراض در یک روز!

گرم شدگی کره زمین، نازک شدن لایه ازن بعلت استفاده از انواع آلاینده ها، افزایش آلودگی محیط زیست و انقراض گونه‌های زیستی همه و همه با هم می‌آمیزند تا ضرورت بوم شناسی و مسائل زیست محیطی را برای آینده قابل پیش‌بینی گردانند. بطوریکه پیشی گرفتن خاکستری در برابر جهان سبز آینده، قابل تأمل ترین مسئله قرن حاضر به شمار می آید.

در این میان توسعه به عنوان یکی از بزرگترین عوامل تغییر محیط زیست و به تبع آن ساخت و ساز که جزو صنایع بزرگ در استخدام نیروی انسانی (صدها هزار کارگران ساختمان و فنون مربوطه)، باعث از بین بردن زمین‌های کشاورزی، فرسایش خاک و آلوده کننده محیط زیست و به مخاطره انداختن سلامتی و بهداشت مردم است و بر بحران انرژی دامن می زند. بحرانی که در اواسط دهه 1965 با افزایش میزان آلودگی محیط زیست هشداری به جهانیان محسوب شد، سبب تشکیل گروههای طرفدار محیط زیست که از حامیان محیط زیست در جهان بودند گردید و مفهوم گسترده ای تحت عنوان پایداری را پی گیری نمود.

اصطلاح پایداری (sustainable) برای نخستین بار در سال 1986 توسط کمیته جهانی گسترش محیط زیست تحت عنوان (رویارویی با نیازهای عصر حاضر بدون به مخاطره انداختن منابع نسل آینده برای مقابله با نیازهایشان) مطرح شد و هرروز بر ابعاد و دامنه آن افزوده می شود تا استراتژیهای مناسبی پیش روی جهانیان قرار گیرد.

در این جهان، معماران نیز همسو با سایر دست اندرکاران در پی یافتن راهکارهای جدیدی برای تأمین زندگی مطلوب انسان بوده اند. بدیهی است که زندگی، کار، تفریح، استراحت و ... همه و همه فعالیت هایی می باشند که در فضاهای طراحی شده توسط معماران صورت پذیرفته و از آنجا که نقاط ضعف و قوت یک ساختمان بر زیست بوم جهان تاثیر مستقیم خواهد داشت، وظیفه ای بس حساس در این خصوص بر عهده معماران می باشد. کاربرد مفاهیم پایداری و توسعه پایدار در معماری، مبحثی به نام «معماری پایدار» آغاز نموده اند که مهترین سرفصلهایی آن با عنوان "معماری اکوـ تک"، "معماری و انرژی ـ معماری سبز" ایجاد می گردد.

تعاریف ساخت و ساز پایدار

ساخت و ساز پایدار این چنین تعریف شده است: «مدیریت یک محیط پاک و سالم براساس بهره‌برداری مؤثر از منابع طبیعی و اصول اکولوژیکی» که هدف از طراحی ساختمانهای پایدار کاهش آسیب آن بر روی محیط و منابع انرژی و طبیعت است، که شامل قوانین زیر می‌باشد:
1 – کاهش مصرف منابع غیر قابل تجدید
2 – توسعه محیط طبیعی
3- حذف یا کاهش مصرف مواد سمی و یا آسیب رسان بر طبیعت در صنعت ساختمان‌سازی
بابراین بطور خلاصه ساختمان پایدار را می‌توان این چنین تعریف نمودد: ساختمانی که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود و در پهنه وسیع‌تر با منطقه و جهان دارد.
تکنیک‌های ساختمان‌سازی در یک پهنه وسیع در جهت تأمین کیفیت یکپارچه از نظر اقتصادی، اجتماعی و محیطی می کوشند. بنابراین استفاده معقول از منابع طبیعی و مدیریت مناسب ساختمان سازی به حفظ منابع طبیعی محدود و کاهش مصرف انرژی کمک نموده (محافظت انرژی) و باعث بهبود کیفیت محیطی می‌شود. www.buildsustainably.org

اهدف کلی ساختمان‌های پایدار
• بهره‌برداری مناسب از منابع و انرژی
• جلوگیری از آلودگی هوا
• مطابقت با محیط

اصول توسعه ساخت و ساز پایدار
برای ایجاد تعادل میان سطوح تنوع زیستی، سه اصل توسعه صنعت ساخت وساز پایدار که در جهت و حفظ تنوع زیستی در شهر باید رعایت شوند، به شرح زیر است:

• استفاده پایدار از منابع زیستی: بدین معنا که باید دقت شود که منابع زیستی بهره‌برداری شده در سامانه‌های توسعه در کجا استفاده می‌شوند، و چگونه می‌توان آنها را پایدار نگهداشت، و از منابعی که سریعتر جایگزین می‌شوند استفاده شود. به عنوان مثال؛ از چوب درختهایی باید استفاده شود که سریعتر رشد کرده و می‌توانند جایگزین شوند. همچنین از منابع متنوع استفاده کرد،‌که نوع خاصی از بین نرود، و یا مثلا مساحت جنگلها را مقدار ثابتی نگهداشت و از مقدار میعنی کمتر نشوند، و یا از گونه خاص موجودی به علت منافع اقتصادی حمایت نشوند.

• استفاده از منابع تجدید ناپذیر: استفاده عاقلانه از منابع غیر قابل تجدید باید به طور گسترده اعمال شود. به عنوان مثال؛ استفاده از منابع فسیلی برای سوخت غیر عاقلانه است. و یا در ساختن صندلی از چوبی استفاده شود که در طبیعت از سرعت تجدید‌پذیری و جایگزینی بالاتری برخوردار است.

• کاربرد معقول از چوب (به عنوان یک منبع تجدید ناپذیر) باعث می‌شود که به اصل منبع لطمه‌ای نخورده و امکان جایگزینی آن در طبیعت وجود داشته باشد، و حتی در نوع رنگی که در آن بکار برده می‌شود از موادی که کمتر که برای محیط زیست ضرر دارد استفاده شود.

• حفاظت از تنوع زیستی: از منابع زیستی به خوبی نگهداری شود،‌و مشارکت افراد جامعه در جهت بقاء و تنوع زیستی موجود الزامی باشد. طوری از سامانه استفاده شود که همه اجزاء خود حافظ مجموعه باشند. مردم به طور صحیح از منابع محیطی بهره گیرند، و به آنها آموزش داده شود که از هر محصول یا منبعی در جای خود و به صورت بهینه استفاده کنند. مثلا در مورد مبلمان شهری، استفاده صحیح از ان به مردم آموزش داده شود. و با اندک نقصی به کنار گذاشته نشوند،‌ بلکه تعمیر و یا در غیر این صورت به محصولی دیگر تبدیل و یا در نهایت مواد اولیه آن بازیافت شود. (مفیدی، مبانی مقدماتی توسعه و طراحی شهر پایدار)

طراحی پایدار و اصول اولیه آن
طراحی پایدار همکاری متفکرانه معماری با مهندسی مکانیک، برق و سازه است. علاوه بر فاکتور‌های متداول طراحی مانند زیبایی، تناسب و بافت و سایه و نور و امکاناتی که باید مد نظر قرار گیرند، گروه طراحی باید به عوامل طولانی مدت محیطی، اقتصادی و انسانی توجه نموده و اصول اولیه آنرا که به قرار زیر است، مد نظر قرار دهد:

• درک محیط:
طراحی پایدار با درک از محیط آغاز می‌شود. اگر ما به امکانات محیطی که در آن هستیم آگاه باشیم می‌توانیم از صدمه زدن به آنها جلوگیری کنیم. درک محیط باعث مشخص شدن مراحل طراحی از جمله جهت قرارگیری نسبت به خورشید و چگونگی قرارگیری ساختمان در سایت و حفظ محیط پیرامون و دسترسی سیستم نقلیه و پیاده می‌گردد.

• ارتباط با طبیعت:
چه ساختمان در داخل محیط شهری باشد و چه در یک محیط‌ طبیعی‌تر، ارتباط دادن طبیعی به محیط طراحی شده روح و جان می‌بخشد.
• درک روندهای موجود در طبیعت: در سیستم موجود در طبیعت زباله موجود نیست. لاشه یک موجود، غذای یک موجود دیگر می‌شود. به بیان دیگر موجب احترام بشر به نیازهای انواع گونه‌های طبیعــــی می گردد. رونــــــدهایی که باعث احیـــا می‌شوند تا ضایع کردن، به بیشتر زنده مــاندن ما می انجامند.

• درک تأثیرات محیطی:
طراحی پایدار سعی در درک تأثیرات محیط از طریق ارزیابی و تحلیل سایت دارد:
ارزیابی انرژی مصرفی، سمیت مصالح و تکنیک‌های ساختمان سازی .
بطوریکه تأثیر منفی محیطی را می‌توان از طریق استفاده مصالح ساختمان سازی پایدار، مصالح با سمیت کمتر و مصالح ساختمانی قابل بازیافت کاهش داد.

• روند مشارکتی طراحی:
طراحان پایدار، اهمیت توجه به هر نظری را می‌دانند. همکاری با مهندسین مشاور و متخصصین دیگر در مراحل اولیه طراحی صورت می‌پذیرد. طراحان همچنین به نظرات ساکنین محلی و همسایگان محلی نیز توجه می‌کنند.

• درک مردم:
طراحان پایدار باید به فرهنگ و دین و نژاد مردمی که قرار است برای آنها طراحی کنند، توجه کنند.

بنابراین معماری پایدار ترکیبی چند ارزشی در بر دارد:
زیبایی شناسی، محیط، اجتماع، سیاست و بعبارتی طراحی و ساختمان سازی هماهنگ با محیط.
یک معمار باید زیرکانه چند فاکتور را در نظر بگیرد: مقاومت و پایداری و طول عمر بنا، مصالح مناسب، و مفهوم و کانسپت. www.susarch.com

تمام اصول معماری پایدار باید در یک پروسه کامل – که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم می شود- تجسم یابد.

دانلود کتاب

توسعه پایدار و پارادایم های جدید توسعه شهری

(( شهر فشرده )) و (( شهر گسترده ))

منبع: www.archnoise.com

مدرسه هنر در سنگاپورArt School in Singapore

انسان اگربتواند محل تحصیل خـود را انتخـاب کنـد بدون شک مدرسه هنری که سقف آن پـوشیـده از گیاه است را انتخاب می کند ، مدرسـه ای کـه ظـاهـر آن نمـایـان محلـی بـرای کسـب هنـر مـی بـاشــد ، بــه طوریکه انسان از دیدن ایـن معمـاری عجیـب و زیبـا سیر نمی شود و هر آنچه به آن می نگرد به زیبایی و شگفتی آن بیشتر پی می بـرد و در فکـر فـرو مـی رود. طراح هنرمنداین مدرسه ، فناوری های نویـن و نمـا پـردازی را بـا بهـره گیـری از خـلاقیـت طـوری خلــق کرده است که هر بیننده ای را متحیر می سازد

نمای شیشه ای ساختمان و پـوشـش گیـاهـی سقـف مدرسه هنر، شاهکـار بـرجستـه ای را پـدیـد آورده استکه از گرما و حرارت خورشید کـاستـه و اجـازه عبور نور و حرارت به فضاهای طبیعی رافراهم می سازد. دیوارهای شیشه ای بکار گرفته شده در سـاختمـان به سهولت تبـادل دیـد بیـن داخـل و خـارج را ایجـاد می کنند و باعث روشنایی کامل تمامی استودیـو هـا وکلاس های درس به طور طبیعـی در طـول روز مـی گردند….

پشت بام مدرسه هنر که ایـن سـاختمـان را نسبـت به دیگر ساختمانهای سنگاپور متمایز ساخته است ، این پشت بام دارای قوسهایی ظریف با پیـچ وخـم هایی زیباست که ساختمان را از میـان سـاختمـانهـای دیگر محوطه دانشگاه جدا می سازد. خط ما بیـن گیـاهـان و چمـن هـای سقـف در نـزدیکـی زمین به طور زیبایی محو گردیده ، بطوریکـه سقـف با شیبی ملایم به راحتی به زمین متصل می شود

فضای سقف بـرای بـرگـزاری تجمـع هـای خصـوصـی وغیر رسمی استفاده می شود که ایـن فضـا شـور و هیجانی وصف نا شدنی را درانسان ایجاد می کند. پوشش عایـق کـاری در پشـت بـامهـا عـلاوه بـرخنـک کـردن محیـط اطـراف ،آبیـاری چمـن هـا و گیـاهـان را آسان و بدون مشکل نمودهاست.

ترکیب چمن ها با گیاهان محلی ، تنوعی را بـه وجـود آورده اسـت، کــف هــای سیمــانــی و مــاســه ای در قسمتی از زمین و استفاده از نرده های چوبی و بـی رنگ فضای داخلی را در شکل و رنگ بسیـارمتنـوع نموده است

هدف از طراحی این مدرسه القا ء و الهـام بخشیـدن به دانشجو یان می باشد که بتوانند با بهره گیریاز قوه تفکر خود آثار هنری زیبـا خلـق کننـد. مـدرسـه هنر برای اساتید و دانشجویان تجربـه ای جـدیـد از چشم انداز و مناظر زیبا در هر ارتفاع می باشد .

فکـر طـراحـی ایـن سـاختمـان ، شـایستـه تشـویــق و قدردانی می باشد که این چنین معماری شکوهمنـدی در سنگاپور را پدید آورده است . شایان ذکر اسـت ; سـاختمـان کتـابخـانـه ای درهلنـد نیز نمونه ای از طراحی این نوع سقف می باشد امـا ساختمان مدرسه هنر در نوع خود نمونه ای خـاص و بی نظیر به شمار می آید

www.naghsh-negar.ir

الگوی شهرسازی و فضای جامع شهری در گذشته

تجربة حضور در فضاهای شهری که یا تغییر عملکرد از جانب شهری به جنبه‌های دیگر داده‌اند و یا اصلاً کیفیتی خاصی ندارند و برعکس تجربة موفق حضور در فضاهایی چون میدان نقش جهان اصفهان و روایت‌هایی از میدان‌هایی در شهرهای سیه‌نا و ونیز و فلورانس و میلان و … از دوستان همراه، نگارنده را بر آن داشت که تاریخچه‌ای از این فضاها و لزوم وجود چنین فضاهایی که با هر فرهنگ به خصوص فرهنگ غنی و اصیل و پشتوانه‌دار ایران دارد را بیان دارد.
در ادامة بحث فرصتی پیش آمد تا در مورد اثر متقابلی که این فضاها در معماری و فرهنگ شهرنشینی در شهرهای کنونی و شهرهای جدید دارند، بحث بشود.
و در آخر در مورد چند نمونة موردی از این فضاها و ایجاد نوعی تصویر از این فضاها به بررسی کیفیت این فضاها و چگونگی تأثیر عوامل مختلف محیطی و اقتصادی و فرهنگی در شکل‌گیری آن خواهیم پرداخت.
توجه اینکه، نمونه‌های بیان شده در این نوشته به این جهت انتخاب شده‌اند، که نگارنده توانسته آنها را به طور کامل لمس نماید و یا با آنها و طراحی آنها ارتباط برقرار کرده باشد وگرنه حقیر خود را در حد نقد آثاری این چنین ندانسته و نمی‌دانم.
آیا گیاهان از رشد دانه‌ها حاصل می‌شوند؟ (بحث تاریخ‌شناسی و گونه)
این پرسشی بود که در حدود ۱۰ هزار سال پیش ساکنان خاورمیانه را به طور ضمنی مجبور کرد که در یک فضای واحد به یکجانشینی بپردازند و تهیة غذا عاملی برای همزیستی مسالمت‌آمیز و مدت‌داری شد که بعدها نام شهر به خود گرفت. شهرها از همان ابتدا نشان دهندة نوعی آداب سیاسی و اجتماعی و فرهنگی خاص مخصوص به ساکنان خود به همراه داشتند.

شکل ۱: پرسپکتیو بازسازی شدة شهر چاتال هویوک (مرجع : کتاب معماری جهان)
از مشخصه‌های شهرهایی که به تدریج بوجود آمد، فضاهای شهری خاص مردم هر منطقه و کیش و آئین بود. چون شهرهایی که با آئین و نظم زندگی خاصی بوجود می‌آمدند احتیاج به امنیت و فضاهای خاص به خود داشتند. شهرهای بوجود آمده احتیاج به مشخصات خاصی برای خود، از جمله برج‌ها و باروها و حصار دور تا دور شهر و ارگ‌های حکومتی و فضاهای مذهبی بودند.

شکل ۲: پلان مجموعة تخت سلیمان در تکاب آذربایجان غربی (مرجع کتاب معماری جهان)

هر کدام از این شهرهای با توجه به ذوق و سلیقه و هوش سازندگان خود و با توجه به اقلیم و فن‌آوری در ساخت شکلی به خود گرفتند. برای مثال اولین شهرها فاقد کوچه و خیابان بودند تا ساختمان‌ها بتوانند هم به لحاظ اقلیمی و هم امنیت بدون مشکل باشند.

شکل ۳: پلان و منظرة فوران ‌آتش، جزئی از نقاشی دیوای چاتال هویوک
و بعد از معماری‌های دوران‌های پیش از تاریخ در دوران بین‌النهرین نقشه‌های ساختمان ایجاد شد و در دوران مصر باستان شهرسازی‌های مذهبی رواج یافت.
در این شهرها همه چیز بر اساس مذهب پرستی مصریان نظام می‌یافت.
بعد در دوران مربوط به ایران مجموعه‌هایی چون چغازنبیل شکل گرفت و شهرها مشخصة طبقاتی شدن اجتماعی به خود گرفتند که خود باعث جدا شدن فضاهای مذهبی و حکومتی از بقیه قسمت‌های شهر شد و در دوران هخامنشی فضای حصار و دیوار از اطراف مجموع تخت جمشید و یا پاسارگاد به علت امنیتی که پادشاهان داشتند و صلح و آرامش پادشاهان حذف گردید.

شکل ۴: پلا کامل تخت جمشید (مرجع کتاب معماری جهان)

کمی بعدتر در دوران ساسانی با پیشرفت‌های فنی شهرهایی چون فیروزآباد شکل تازه‌ای به خود گرفتند و شهرنشینی آداب ویژه‌ای یافت که بناهای برزگتر وهمساز با طبیعت بوجود آمد.

شکل ۵: پلان و نماد مقطع مجموعة فیروزآباد

در معماری هند شهرهایی با فاضلاب و خیابان‌کشی ویژه همانند موهنجودارو و شهرهایی در چین و ژاپن که با پیشرفت‌هایی چون اسپوتا و پاگودای چینی، نشانه‌هایی برای شهرهای مختلف بشر متمدن بوجود آمد.

شکل ۶: نقشة شهر وخیابان‌های موهنجودارو (مرجع کتاب معماری جهان)

در معماری بزرگ و بی‌نظیر یونان نیز فضایی به فضاهای شهری به نام آگورا بوجود آمد. توضیح اینکه آگوراها در معماری یونان وظیفة خاصی را بر عهده داشتند وآن بوجود آمدن فضاهای اصلی هر چند نامنظم در اطراف یک مسیر بود، مسیری حیاتی برای مردم یک شهر در حال تعامل و در جهت معماری خاصی که عقل محوری و ریشة اصلی آن بود.

شکل ۷: شکل یک آگورا در یونان به همراه فضاهای جانبی (آگورای آکروپلیس)

در آکروپلیس یونان به راحتی می‌توان این فضای منحصر به فرد را تجربه کرد.
این فضا با همین کارکرد کمی منظم و پیشرفته شد تا بتواند در معماری متکامل روم باستان شبیه به یک حیاط مرکزی ظاهر شود و نام فوروم را به خود بگیرد. فوروم‌هایی که با باسیلیکاها و مراکز تجاری و تفریحی و مذهبی و حکومتی در ارتباط تنگاتنگ بودند.

شکل ۸: پلان فوروم شهر پومپئی، روم باستان (دیده می‌شود که فوروم در روم دارای خاصیت نظم است.)
در این دوره اتفاق خاص دیگری برای فضاهای کوچکتر جلوی باسیلیکاها و معابد افتاد و این شاید حضور عناصری به نام استلاء در این معماری به حالت سمبلیک و نمادین بود. شاید از لحاظ نشانه شناسی، این عناصر نشانه‌ای برای مرکز محلات و محل‌های درجه دوم اجتماعی ـ سیاسی به شمار می‌رفت که از معماری‌های قبل از خود وام گرفته شده بودند. (معماری مصر باستان)

شکل ۹: نما و قطع ستون یادبود تراژان، روم باستان (مرجع کتاب معماری جهان)
در دوران دوم مسأله جالب توجه دیگر فضاهای بزرگ شهری همچون نمایشخانة کولوسئوم بود که می‌توانست افراد زیادی را در خود جای دهد. این امر از آن لحاظ ضروری به نظر می‌رسید که مردم می‌توانستند ساعاتی را در کنار فرمانروای خود گذرانده و منظره و یا نمایش خاصی را ببینند. در این حالت یک فرد می‌توانست تا دو سوم همشهریان خود را یک جا و در یک محل جزئی از یک پرسپکتیو بزرگتر ببیند.

شکل ۱۰: پلان و مقطع نمایشخانه کولوسئوم، روم (مرجع کتاب معماری جهان)

نگارنده: مجتبی هوشنگیان شیرازی/ کارشناس معماری ۸۲ با تشکر از دکتر احسان رنجبر
Email: douuuuuie@Gmail.com

منبع:www.manzar.ws